ประชาไท | Prachatai3.info |  |
- สยามประชาภิวัฒน์เชื่อแนวคิด "นิติราษฎร์" จะทำให้เกิดความวุ่นวาย
- วิพากษ์ 'มีชัย ฤชุพันธุ์' กรณี ม.112
- ความมั่นคงของรัฐและความมั่นคงของประมุขแห่งรัฐ: มายาภาพในสังคมไทย
- นัดพิพากษา ‘สุรชัย แซ่ด่าน’ 28 ก.พ.นี้ หลังตัดสินใจรับสารภาพคดีหมิ่น
- ปัญหาการแต่งตั้ง รมต. ดร.นลินี กับการสร้างบรรทัดฐานที่ถูกต้อง
- หมดความหมาย..ประชาธิปไตยแบบนี้
- ผลประเมิน 'หลักประกันสุขภาพ' พบช่วยลดจำนวนคนจนลงกว่า 8 หมื่นครัวเรือน
- รัฐบาลพม่าขอเจรจาสันติภาพกับกองกำลังไทใหญ่ "เหนือ"
- ป่าไม้ในประเทศไทย: การจัดการดูแลโดยชุมชน และ อปท.
- ปิยบุตร แสงกนกกุล
- ทหารอากาศเยเมน ประท้วงหลังปธน. หนีไปรักษาตัวนอกประเทศ
- ชาวไตแดงตั้งพรรคการเมืองเตรียมร่วมเลือกตั้งซ่อมพม่า
- TCIJ: แกนนำค้านเขื่อนราษีไศลรอดคุก ศาลฎีกาให้รอลงอาญา
- ภาคภูมิ แสงกนกกุล: จิตสาธารณะ
- Q&A “ล้างผลพวงรัฐประหาร” กับนิติราษฎร์
| สยามประชาภิวัฒน์เชื่อแนวคิด "นิติราษฎร์" จะทำให้เกิดความวุ่นวาย Posted: 24 Jan 2012 08:04 AM PST "คมสน โพธิ์คง" เชื่อการเคลื่อนไหวของนิติราษฎร์สอดคล้องกับความต้องการของ "ทักษิณ" ส่วน "ศาสตรา โตอ่อน" ชี้แนวคิด "นิติราษฎร์" ต้องการสืบทอด "ปรีดี พนมยงค์" แต่ไม่พิจารณาจารีต-สังคมไทย เผยมีหลายกลุ่มทนพฤติกรรมนิติราษฎร์ไม่ไหว-เล็งยื่นศาล รธน. สั่งการให้เลิกการกระทำดังกล่าว และให้ ปชช. ดำเนินคดีอาญาในหมวดความมั่นคง หลังจากที่คณะนิติราษฎร์มีข้อเสนอยกร่างรัฐธรรมนูญเมื่อวันที่ 22 ม.ค. ที่ผ่านมานั้น (ข่าวที่เกี่ยวข้อง) วันนี้ (24 ม.ค. 55) ในเว็บไซต์สุทธิชัย หยุ่น รายงานความเห็นของนายศาสตรา โตอ่อน และ นายคมสัน โพธิ์คง นักวิชาการกลุ่มสยามประชาภิวัฒน์ ต่อข้อเสนอแก้ไขรัฐธรรมนูญของคณะนิติราษฎร์ ศาสตราชี้ข้อเสนอนิติราษฎร์ขัด รธน. โดยนายศาสตรา โตอ่อน อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต สมาชิกกลุ่มสยามประชาภิวัฒน์ กล่าวถึงข้อเสนอการปฏิรูปสถาบันพระมหากษัตริย์ ของคณะนิติราษฎร์ว่า ในทางกฎหมาย ถือว่า การกระทำที่เป็นการลดสถานะของพระมหากษัตริย์นั้น เข้าข่ายขัดรัฐธรรมนูญ 2550 หลายมาตรา ทั้งนี้ ได้แก่ มาตรา 2 ระบุว่า ประเทศไทยมีการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข , มาตรา 8 ระบุว่าบุคคลใดจะละเมิด กล่าวหา หรือฟ้องร้ององค์พระมหากษัตริย์ไม่ได้ ไม่ว่าทางใด ๆ และ มาตรา 68 ที่ระบุห้ามไม่ให้บุคคลใดใช้สิทธิและเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญล้มล้างการปกครอง ระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข และเพื่อให้ได้มาซึ่งอำนาจการปกครองที่ไม่ได้เป็นไปตามวิถีทางที่บัญญัติไว้ ในรัฐธรรมนูญ เชื่อต้องการสืบทอด "ปรีดี" แต่ไม่พิจารณาในจารีต-สังคมไทย นายศาสตรา กล่าวว่า แนวคิดของคณะนิติราษฎรฺ ต้องการสืบทอดเจตนารมย์ของนายปรีดี พนมยงค์ ผู้นำคณะราษฎร พ.ศ.2475 โดยไม่พิจารณาในจารีต ประเพณี และวิถีของสังคมไทย "ขณะนี้ ทราบว่า มีหลายกลุ่มที่ทนกับพฤติกรรมดังกล่าวไม่ไหว และจะหาช่องทางตามกฎหมายดำเนินการกับกลุ่มนิติราษฎร์ เบื้องต้นมีช่องทางตามมาตรา 68 วรรค 2 โดยให้ประชาชนเข้าชื่อเสนอเรื่องให้อัยการสูงสุด ตรวจสอบข้อเท็จจริงและยื่นเรื่องให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยสั่งการให้ยกเลิก การกระทำดังกล่าว และยังเปิดให้ประชาชนสามารถดำเนินคดีอาญาในหมวดความมั่นคงของรัฐ" นายศาสตรา กล่าว อดีต สสร. 50 โจมตี "นิติราษฎร์" ต้องการล้มระบอบการปกครองไทย นายคมสัน โพธิ์คง อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ฐานะสมาชิกกลุ่มสยามประชาภิวัฒน์ กล่าวถึงข้อเสนอของคณะนิติราษฎร์ ต่อประเด็นองค์กรยกร่าง, กระบวนการยกร่างและจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่ รวมถึงข้อเสนอให้มีการปฏิรูปสถาบันกษัตริย์ ศาล และกองทัพว่า “ข้อเสนอนี้ต้องการเปลี่ยนระบบปกครอง มีแนวคิดคล้ายกับแนวคิดของคณะราษฎร์ ที่ได้ทำการปฏิวัติ เมื่อพ.ศ.2475 ซึ่งกระบวนการของคณะนิติราษฎร์นี้เหมือนจะต่อยอดจากการกระทำเมื่อ พ.ศ.2475 โดยใช้หลักวิชาการมาครอบงำวิธีคิดของคนสังคม และนำมวลชนมากดดันซึ่งการ เคลื่อนไหวนี้เป็นการเคลื่อนไหวทางการเมือง แต่มีภาควิชาการนำหน้า ประเด็นนี้ผมมองว่าสถาบันกษัตริย์ไม่ใช่ปมปัญหาของสังคม แต่ปัญหาเกิดจากกลุ่มทุนที่เข้ามาครอบงำพรรคการเมือง” นายคมสัน กล่าว เรื่องสภาตั้งผู้ตรวจการกองทัพเป็นโมเดล "คอมมิวนิสต์" นายคมสัน กล่าวว่าสำหรับการตั้งผู้ตรวจการกองทัพที่ถูกแต่งตั้งโดยสภาผู้แทนราษฎรนั้น ทางนิติราษฎร์ ได้ใช้โมเดลของการปกครองระบอบคอมมิวนิสต์ มาใช้ โดยคอมมิวนิสต์ เรียกว่าเป็นผู้ชี้นำทางการเมือง “ข้อเสนอของคณะนิติราษฎร์ สังคมต้องคุยกันให้เยอะ เพราะคิดว่าคงเป็นเพียงตุ๊กตาเท่านั้น แต่ผมมองว่าหากแนวคิดนี้ถูกนำมาใช้ จะทำให้เกิดความวุ่นวาย เพราะเป็นการหักดินระบอบการปกครอง แบบ 360 องศา เมื่อพิจารณาในสถานการณ์ปัจจุบันแล้วข้อเสนอนี้อาจเกิดเป็นข้อถกเถียงของ ทั้งฝ่ายศาล ทหาร และกระบวนการยุติธรรม สุดท้ายอาจทำไปสู่ความแตกแยกได้” นายคมสัน กล่าว เชื่อการเคลื่อนไหวของนิติราษฎร์สอดคล้องกับความต้องการของ "ทักษิณ" นายคมสัน กล่าวด้วยว่า การเคลื่อนไหวของกลุ่มนิติราษฎร์ เป็นการเคลื่อนไหวทางการเมืองที่สอดคล้องกับแนวคิดและความต้องการของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกฯ และกลุ่มคนเสื้อแดง ดังนั้นตนขอเรียกให้คณะนิติราษฎร์ ชี้แจงต่อสังคมให้ชัดว่านำเงินที่ใช้ในการเคลื่อนไหวมาจากไหน เพราะการจัดเสวนาที่ต่อเนื่องเป็นประจำ รวมถึงทำเอกสารแจก ต้องมีเรื่องเงินเข้ามาเกี่ยวข้อง หากได้มาจากการบริจาค เปิดเผยผู้ให้บริจาคได้หรือไม่ ทั้งนี้เพื่อให้เกิดความโปร่งใส และให้สังคมเห็นว่าการเคลื่อนไหวนี้ไม่มีผลประโยชน์ใดแอบแฝง สมัครรับข่าวความเคลื่อนไหวจากประชาไท ผ่านทางอีเมล ดูรายละเอียดที่ http://groups.google.com/group/prachatai-newspaper  | |
| วิพากษ์ 'มีชัย ฤชุพันธุ์' กรณี ม.112 Posted: 24 Jan 2012 07:11 AM PST "อันว่านักกฎหมายที่เชี่ยวชาญในด้านการตีความเข้าข้าง หาช่องว่างของกฎหมาย ผู้คนเขาให้การยกย่องว่าเป็นคนที่ฉลาดหลักแหลม อยากได้เอาไว้ใช้งาน ในขณะเดียวกันผู้คนเขาก็มักจะดูถูกเหยียดหยามว่าเป็นคนเจ้าเล่ห์ ไว้ใจมากนักไม่ได้" อนุสนธิบทความของ “มีชัย ฤชุพันธุ์” ในไทยโพสต์วันที่ 20 มกราคม 2555 ในเรื่อง “ปัญหาการแก้ไขมาตรา 112 ของกฎหมายอาญา” ซึ่งกองเชียร์ของฝ่ายตรงข้ามกับนิติราษฎร์ออกมาแสดงความยินดีกันเสียยกใหญ่ว่า ขนาดกูรูทางด้านกฎหมายยังไม่เห็นด้วยจนต้องออกมาโต้ตอบสั่งสอนพวกนิติราษฎร์ แต่สำหรับผมที่ถึงแม้ว่าจะเห็นด้วยกับนิติราษฎร์ แต่ก็มิใช่เห็นด้วยไปเสียทั้งหมดในทุกประเด็น เมื่ออ่านบทความชิ้นนี้ของ“มีชัย ฤชุพันธุ์” แล้ว ผมเห็นว่าถ้าเป็นการตรวจข้อสอบคัดเลือกหรือการสอบแข่งขันที่ตัดหัวกระดาษออกโดยไม่ให้รู้ว่าเป็นของใครแล้ว ผมให้สอบตก เพราะไม่ได้ตอบโจทย์ในปัญหากฎหมายที่นิติราษฎร์ยกขึ้นมาเลย แต่กลับไปยกเรื่องอื่นอ้อมไปอ้อมมา แต่หากเป็นข้อสอบเก็บคะแนนในห้องเรียนที่เห็นชื่อชั้นของผู้ตอบแล้ว แม้จะไม่สามารถตอบถูกตามธงคำตอบ แต่ก็ให้ผ่านในฐานะที่ยังพยายามเขียนให้เต็มหน้ากระดาษเข้าไว้โดยไม่ส่งกระดาษเปล่า ที่สำคัญคือสามารถโน้มน้าวชักจูงผู้ที่อ่านไม่ละเอียดพอ เพียงแต่เห็นชื่อผู้เขียนบทความก็เคลิ้มได้ ที่ผมกล่าวเช่นนี้ก็เพราะว่าเมื่ออ่านบทความของ “มีชัย ฤชุพันธุ์” ชิ้นนี้เผินๆแล้วก็ดูน่าเชื่อถือ เพราะเกริ่นเสียดูดีว่า “เพราะขึ้นชื่อว่า "กฎหมาย" เมื่อล้าสมัย หรือไม่เหมาะสมกับสังคม หรือขัดต่อความรู้สึกของคนส่วนใหญ่ ก็สมควรยกเลิกหรือปรับปรุงแก้ไขได้เสมอ”ต่อด้วย “คนที่มีความจงรัก ภักดีอย่างเหลือล้น ก็อาจกล่าวหาคนที่จงรักภักดีอย่างธรรมดาได้ สุดแต่ใครจะหยิบยกขึ้นมาใช้เป็นข้อกล่าวหาเชือดเฉือนใคร และในที่สุดก็เลยกลายเป็นอาวุธทางการเมือง” และยังเสริมอีกว่า “การที่มนุษย์มีสิทธิเสรีภาพขั้นพื้นฐานในการพูดหรือการแสดงความคิดเห็นนั้น มิได้หมายความว่าจะพูดหรือแสดงความคิดเห็นอย่างไรก็ได้ เพราะสิทธินั้นมาควบคู่กับหน้าที่ คือในการใช้สิทธิ ก็ต้องคำนึงถึงหน้าที่ที่จะต้องเคารพถึงสิทธิของคนอื่นด้วย อยู่ๆ ใครจะลุกขึ้นใส่ร้ายใคร หรือดูหมิ่นใคร หรืออาฆาตมาดร้ายใคร แล้วอ้างว่าเป็นการใช้เสรีภาพในการพูดหรือการแสดงความคิดเห็นได้เสียเมื่อไหร่กัน” โดยไม่เพียงแต่อ้างรัฐธรรมนูญฯ มาตรา 8 แล้วบอกว่าไม่ควรแก้ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 แล้วยังยกเอากฎหมายอื่นมาอ้างอีก เช่น ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 133,134 ซึ่งเกี่ยวข้องกับประมุขต่างประเทศหรือผู้แทนรัฐต่างประเทศ /มาตรา 135 ความผิดเกี่ยวกับธงหรือเครื่องหมายของรัฐต่างประเทศ/มาตรา 136 การดูหมิ่นเจ้าพนักงาน/มาตรา 206 เกี่ยวกับวัตถุหรือสถานที่อันเป็นที่เคารพของศาสนา ฯลฯ แล้วสรุปปิดท้ายว่า “ในเมื่อกฎหมายปัจจุบันให้ความคุ้มครองสถาบันหลักทั้ง 3 สถาบัน คือ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ ทั้งยังให้ความคุ้มครองแก่เจ้าหน้าที่ของรัฐ อื่นๆ ที่กระทำการตามหน้าที่ ทำไมจึงสมควรยกเลิกการคุ้มครองแต่เฉพาะพระมหากษัตริย์ โดยไม่พูดถึงหรือแตะต้องการคุ้มครองสถาบันผู้นำสูงสุดของต่างประเทศ เจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ ชาติ และศาสนา ที่กฎหมายไทยให้ความคุ้มครองอยู่ ทำไมสถาบันอื่นๆยังสมควรได้รับการคุ้มครองเป็นพิเศษ ทำไมจึงจะยกเลิกแต่เฉพาะการคุ้มครองสถาบันพระมหากษัตริย์ ซึ่งรัฐธรรมนูญบัญญัติรับรองว่าเป็นที่เคารพสักการะ ผู้ใดละเมิดมิได้ เหตุผลคืออะไร หรือตั้งใจจะยกเลิกการคุ้มครองเสียทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ หรือเจ้าพนักงาน ก็ไม่ต้องมีกฎหมายคุ้มครองกันเป็นพิเศษ ก็พูดมาเสียให้ชัด เพื่อประชาชนจะได้เข้าใจได้ถูก และแสดงความเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วยได้อย่างถูกต้อง” ซึ่งเมื่ออ่านอย่างพินิจพิเคราะห์แล้วจะพบว่านอกจาก“มีชัย ฤชุพันธุ์” จะอ้างรัฐธรรมนูญฯ มาตรา 8 แล้วบอกว่าไม่ควรแก้ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 ซึ่งผมเห็นว่าการแก้ไขให้ติชมโดยสุจริตไม่ใช่การ ล่วงละเมิดแต่อย่างใด และ“มีชัย ฤชุพันธุ์” ยังตีขลุมรวมๆไปกับความผิดบุคคลหรือเจ้าพนักงานอื่นๆ โดยไม่ได้ตอบปัญหาของความไม่สมเหตุสมผลหรือหลักของความได้สัดส่วนของโทษกับการกระทำความผิดในลักษณะใกล้เคียงกันว่าเหตุใดถึงมีความแตกต่างในความหนักเบากว่ากันอย่างมากมายมหาศาล และไม่ได้ตอบปัญหากรณีการใช้กฎหมายอย่างฉ้อฉล เช่น ใครก็ได้ที่สามารถเป็นผู้เสียหายนำไปใช้กลั่นแกล้งกันแต่อย่างใด ฯลฯ แต่ไปยกเอาเหตุผลด้านประเพณีวัฒนธรรม ซึ่งไม่ใช่ประเด็นปัญหาข้อกฎหมาย โดยเฉพาะประโยคที่ว่า “ที่สำคัญต้องไม่นำเอาความรู้สึกของประเทศอื่นมาเป็นมาตรฐาน เพราะแต่ละประเทศย่อมมีประเพณี วัฒนธรรม ซึ่งอันที่จริงแล้วไม่ว่าจะเป็นคนชาติไหน ไทย จีน ฝรั่ง สูง ต่ำ ดำ ขาว ไพร่ ผู้ดี ก็ล้วนแล้วแต่มีสิทธิพื้นฐานในความเป็นมนุษย์เหมือนกันตามปฎิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ ที่บัญญัติว่า "มนุษย์ทั้งหลายเกิดมามีอิสระ เสรีและเท่าเทียมกันทั้งศักดิ์ศรีและสิทธิ ทุกคนได้รับการประสิทธิ์ประสาทเหตุผลและมโนธรรม และควรปฏิบัติต่อกันฉันพี่น้อง ( All human beings are born free and equal in dignity and rights.They are endowed with reason and conscience and should act towards one another in a spirit of brotherhood)” ไม่ใช่เลือกเอาเฉพาะที่เข้าข้างความเห็นของตนเองเท่านั้นจึงจะถือว่าถูกต้อง พอไม่ตรงกับที่ตนเองต้องการก็อ้างเอาลักษณะเฉพาะตัวของประเทศไทยตามความเห็นของหมู่หรือของพวกตนเองกำหนดขึ้นไปเป็นข้อยกเว้น ผมไม่ได้แปลกใจอะไรมากนักที่ “มีชัย ฤชุพันธุ์” ซึ่งเป็น “เนติบริกรต้นแบบ” ตัวจริง จะเขียนบทความออกมาในทำนองนี้ เพราะมีภูมิหลังเกี่ยวข้องกับอำนาจนิยมและเป็นมือเป็นไม้ของคณะรัฐประหารมาโดยตลอด ล่าสุดก็ออกมายุให้เชิญจอมเผด็จการโรเบิร์ต มูกาเบ แห่งซิมบับเวมาเยือนไทยเสียอีกแน่ะ โดยอ้างว่าคนไทย (???) ยินดีต้อนรับอยู่แล้ว ไม่รู้ว่าเป็นความหวังดีแต่ประสงค์ร้ายเพื่อให้รัฐบาลพังเร็วขึ้นหรือเปล่า และในกรณีปัญหาการแก้ไขมาตรา 112 ของประมวลกฎหมายอาญานี้อีกก็เช่นกัน แทนที่ “มีชัย ฤชุพันธุ์” จะออกมาบอกกันตรงๆเลยว่า หมั่นไส้และไม่เห็นด้วยกับการแก้ไข แต่กลับเบี่ยงประเด็นเพื่อทำให้ผู้อ่านเข้าใจไขว้เขวไปว่าผู้ที่ต้องการแก้ไขมาตรา 112 นั้น ต้องการที่จะยกเลิกการคุ้มครองสถาบันพระมหากษัตริย์ หรือตั้งใจจะยกเลิกการคุ้มครองเสียทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ หรือเจ้าพนักงาน ซึ่งไม่เป็นความจริงในทั้งสองประเด็น อันว่านักกฎหมายที่เชี่ยวชาญในด้านการตีความเข้าข้างเจ้านายหรือนายจ้างของตนเอง หรือเชี่ยวชาญในการหาช่องว่างของกฎหมายเพื่อหลีกเลี่ยงนั้น ผู้คนเขาให้การยกย่องว่าเป็นคนที่ฉลาดหลักแหลม อยากได้เอาไว้ใช้งานเพื่อเป็นมือเป็นไม้ ในขณะเดียวกันผู้คนเขาก็มักจะดูถูกเหยียดหยามว่าเป็นคนเจ้าเล่ห์เพทุบาย ไว้ใจมากนักไม่ได้ และกรณีนี้ก็เป็นอีกตัวอย่างหนึ่งที่พิสูจน์ให้เห็นสัจธรรมดังกล่าว ไม่ว่านักกฎหมายผู้นั้นจะมีผู้คนยกย่องว่าเป็นถึง “กูรู”ก็ตาม
-------------------- เผยแพร่ครั้งแรก ในหนังสือพิมพ์กรุงเทพธุรกิจ 25 มกราคม 2554 สมัครรับข่าวความเคลื่อนไหวจากประชาไท ผ่านทางอีเมล ดูรายละเอียดที่ http://groups.google.com/group/prachatai-newspaper  | |
| ความมั่นคงของรัฐและความมั่นคงของประมุขแห่งรัฐ: มายาภาพในสังคมไทย Posted: 24 Jan 2012 04:50 AM PST ยอดพล เทพสิทธา<1>
“ที่เสนอให้เอาเรื่องหมิ่นสถาบันออกจากเรื่องความมั่นคง ผมไม่รู้ว่าเขาเกิดและเติบโตมาจากประเทศไหน เพราะถ้าเป็นคนไทยแท้ๆจะรู้ว่าความมั่นคงของสถาบันหลักของชาติคือความมั่นคงของประเทศ ไม่สามารถแยกออกจากกันได้ และที่อ้างว่าการไม่ปล่อยให้มีการวิจารณ์อย่างเสรีจะทำให้สถาบันเป็นปฏิปักษ์กับระบอบประชาธิปไตย ผมก็อยากรู้ว่านักวิชาการคณะนี้ไปศึกษาหาความรู้มาจากไหน เพราะสถาบันไม่เคยเป็นปฏิปักษ์กับระบอบประชาธิปไตย”<2> ข้อความดังกล่าวข้างต้นกล่าวโดย นายชวนนท์ อินทรโกมาลย์สุต โฆษกพรรคประชาธิปัตย์จากข้อความข้างต้นแสดงให้เห็นถึงความเข้าใจที่บกพร่องในเรื่องเกี่ยวกับรัฐและประมุขของรัฐ บทความนี้ไม่ได้ต้องการกล่าวถึงความมั่นคงของรัฐในทางการทหารการเศรษฐกิจหรือการสังคมในด้านต่างๆแต่ต้องการมุ่งเน้นให้เห็นถึงมายาภาพที่อยู่ในมโนสำนึกของพลเมืองไทยที่ถูกผลิตซ้ำมานานว่าสถาบันกษัตริย์และสถาบันรัฐเป็นสิ่งที่ต้องอยู่คู่กันและไม่สามารถแยกออกจากกันได้อย่างเด็ดขาด บทเกริ่นนำ รัฐเป็นสิ่งที่มนุษย์สมมุติขึ้นมาเพื่อสถาปนาให้เป็นสถาบันที่ทรงอำนาจทางการเมืองโดยทฤษฎีทางกฎหมายที่เกี่ยวกับการกำเนิดรัฐนั้นมีมากมายหลายทฤษฎีไม่ว่าจะเป็นทฤษฎีที่ว่ารัฐเกิดจากสัญญาประชาคมหรือรัฐเกิดจากความขัดแย้ง(สำนักมาร์กซิส)และรัฐเกิดจากการจัดตั้งสถาบัน การอธิบายปรากฎการณ์ที่เกิดขึ้นในสังคมไทยที่มีการหยิบโยงเอาความมั่นคงของสถาบันกษัตริย์มาเป็นจุดเชื่อมต่อกับความมั่นคงของรัฐนั้นจึงเป็นการเชื่อมโยงที่ค่อนข้างผิดฝาผิดตัว เพราะสถาบันกษัตริย์นั้นเป็นเพียงสถาบันการเมืองหนึ่งหรือเป็นหน่วยการเมืองหนึ่งที่อยู่ภายในรัฐไม่ได้อยู่เหนือรัฐหรือเป็นสถาบันที่เป็นปัจจัยถึงความมั่นคงของรัฐดังที่เข้าใจกัน อำนาจทางการเมืองกับรัฐ ในสังคมบุพกาลอำนาจทางการเมืองนั้นไม่ปรากฎว่าอยู่ที่ตัวบุคคลใบุคคลหนึ่งโดยเฉพาะอำนาจทางการเมืองในสังคมบุพกาลนี้เป็นอำนาจที่เกิดจากความหวาดกลัวพลังของธรรมชาติดังนั้นผู้ที่ทรงอำนาจทางการเมืองในสังคมบุพกาลนี้จะเป็นผู้ทรงอิทธิฤทธิ็ที่สามารถติดต่อกับธรรมชาติได้เช่นผีปู่ผีย่าหรือผู้อาวุโสในเผ่าต่างๆที่เชื่อกันว่าพลังที่ติดต่อกับพระเจ้าและควบคุมธรรมชาติได้ อำนาจทางการเมืองในสังคมบุพกาลในสังคมบุพกาลนี้เราเรียกกันว่าเป็นอำนาจนิรนาม(pouvoir anonyme)ซึ่งไม่อาจระบุได้ว่าใครเป็นผู้มีอำนาจทางการเมืองที่แท้จริงเนื่องจากไม่สามารถระบุได้ว่าใครกันแน่ที่มีอำนาจสูงสุดในเผ่า เมื่อสังคมพัฒนาจากสังคมบุพกาลมาสู่ยุครัฐชาติ ชาติต่างๆในยุโรปตะวันตกเริ่มมีแนวคิดในการจัดสร้างชาติขึ้น สังคมในยุคนี้พัฒนาขึ้นมาอีกระดับจากสังคมศักดินาโดยกษัตริย์ในยุโรปเริ่มที่จะสะสมกำลังอำนาจเป็นของตัวเองและพยายามที่จะลดอำนาจของขุนนางในยุคศักดินาแม้จะดูเหมือนว่ากษัตริย์จะเป็นผู้ทรงอำนาจทางการเมืองแท้จริงแล้วกษัตริย์ไม่ได้มีอำนาจที่สูงสุดอย่างแท้จริงเนื่องจากอำนาจของกษัตริย์นั้นเป็นอำนาจที่ผูกพันกับลักษณะส่วนบุคคลกล่าวคือหากกษัตริย์มีลักษณะเข้มแข็งอำนาจของกษัตริย์ก็จะเข้มแข็งตามไปด้วยแต่หากกษัตริย์นั้นอ่อนแออำนาจของกษัตริย์ก็จะอ่อนแอตามลงไปด้วยอันเนื่องมาจากเหล่าบรรดาขุนนางหรือผู้มีอำนาจจากที่อื่นอาจเข้ามาท้าทายพระราชอำนาจได้จึงทำให้อำนาจของกษัตริย์นั้นไม่ใช่อำนาจสูงสุดที่แท้จริงหากเปรียบเทียบกับกรณีของเมืองไทยลองนึกย้อนกลับไปถึงสมัยอยุธยาที่มีการช่วงชิงราชบัลลังก์กันอยู่เป็นประจำไม่ว่าจะเป็นแย่งชิงกันระหว่างสายเลือดเดียวกันหรือเกิดจากบุคคลภายนอก ลักษณะเช่นนี้แสดงให้เห็นถึงความไม่มั่นคงและความไม่ต่อเนื่องของสถาบันทางการเมืองดังนั้นในยุคที่ยังมีการนำเอาอำนาจผูกติดกับคุณสมบัติของบุคคลนี้รัฐ(สมัยใหม่)จึงยังไม่ถือกำเนิดขึ้น จากสภาพสังคมในยุครัฐชาตินี้ก่อให้เกิดความไม่มั่นคงและความไม่มีสเถียรภาพของอำนาจทางการเมืองภายในรัฐจึงได้มีความพยายามที่จะแยกอำนาจทางการเมืองออกจากตัวบุคคลแต่ปัญหาที่ตามมาคือเมื่อแยกอำนาจทางการเมืองออกจากตัวบุคคลไปแล้วนั้นจะนำอำนาจนั้นไปมอบให้แก่ผู้ใดเพราะหากมอบให้บุคคลใดบุคคลหนึ่งแล้วก็ย่อมที่จะต้องวนกลับไปหาปัญหาเดิมคือความไม่ต่อเนื่องและมั่นคงของอำนาจทางการเมืองดังนั้นจึงมีการจัดตั้งสถาบันหนึ่งขึ้นมาโดยให้มีฐานะเป็นนิติบุคคลและให้สถาบันนั้นเป็นสถาบันที่ทรงอำนาจทางการเมืองซึ่งเรียกสถาบันนั้นว่ารัฐ เมื่อมีการแยกอำนาจทางการเมืองออกจากตัวบุคคลและนำมาให้แก่รัฐแล้วสิ่งที่ตามมาคือกษัตริย์หรือผู้ปกครองนั้นไม่ได้เป็นเจ้าของอำนาจทางการเมืองนั้นต่อไปหากแต่เป็นเพียงบุคคลที่เข้ามาใช้อำนาจนั้นแทนรัฐ<3> ปัจจัยที่แสดงถึงการแยกอำนาจทางการเมืองจากตัวบุคคลมาให้แก่รัฐนั้นมีหลายปัจจัยได้แก่ปัจจัยในการเข้าสู่อำนาจกล่าวคือการเข้าสู่อำนาจของผู้ปกครองจะถูกกำหนดโดยกฎหมายและจะไม่ใช่การเข้าสู่อำนาจโดยอาศัยคุณสมบัติพิเศษเฉพาะตัว ปัจจัยต่อมาคือเรื่องของความต่อเนื่องของอำนาจทางการเมืองกล่าวคือเมื่อผู้ใช้อำนาจทางการเมืองหมดสภาพลงหรือตายไปอำนาจทางการเมืองไม่ได้สิ้นสุดลงตามไปด้วยเนื่องจากผู้ปกครองเป็นเพียงผู้ที่เข้ามาใช้อำนาจแทนรัฐเท่านั้นไม่ได้เป็นเจ้าของอำนาจทางการเมืองดังเช่นในสังคมยุคโบราณตัวอย่างที่เห็นได้ชัดจากปัจจัยเรื่องความต่อเนื่องได้แก่ เมื่อกษัตริย์(ในยุโรป) สวรรคตลงจะมีการร้องว่า The King is dead,Long live the King<4> ซึ่งเป็นการแสดงถึงสัญลักษณ์ว่าเมื่อกษัตริย์สวรรคตแล้วน้นย่อมจะมีกษัตริย์องค์ต่อไปเข้ามาใช้อำนาจทางการเมืองแทนเพื่อให้เกิดความต่อเนื่องของอำนาจและปัจจัยสุดท้ายได้แก่เรื่องเหตุผลของรัฐ(raison d'Etat)กล่าวคือในทุกๆกิจกรรมที่ผู้ปกครองได้ทำลงไปนั้นต้องเป็นกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับประโยชน์ส่วนรวมไม่ใช่ทำไปเพื่อผลประโยชน์แห่งตน <5> ความต่อเนื่องของรัฐและเหตุผลของรัฐ รัฐทุกรัฐกำเนิดขึ้นมาโดยมีเหตุผลของตนเองกล่าวคือเพื่อเป็นสถาบันแห่งอำนาจทางการเมืองและเป็นสถาบันที่มีหน้าที่ในการตอบสนองความต้องการอันหลากหลายของพลเมืองภายในรัฐหรือกล่าวอีกนัยหนึ่งคือเพื่อทำหน้าที่ในการจัดทำบริการสาธารณะนั่นเองซึ่งหลักสำคัญในการจัดทำบริการสาธารณะหลักหนึ่งคือหลักแห่งความต่อเนื่องของบริการสาธารณะซึ่งเป็นหลักเกณฑ์ที่สอดรับกับหลักความต่อเนื่องของรัฐ ดังที่ได้กล่าวไปแล้วว่าเหตุผลของรัฐนั้นต้องเป็นไปเพื่อผลประโยชน์ของส่วนรวมหรือพลเมืองภายในรัฐ หากรัฐไม่มีความต่อเนื่องของอำนาจแล้วการจัดทำบริการสาธารณธย่อมจะสะดุดหรือชะงักทุกครั้งที่มีการเปลี่ยนตัวผู้ปกครองดังนั้นการที่รัฐจำเป็นต้องมีความต่อเนื่องของอำนาจนั้นก็เป็นไปเพื่อความต่อเนื่องของารจัดทำบริการสาธารณะนั่นเอง
เมื่อมีการสถาปนารัฐขึ้นสถานะพิเศษของผู้ปกครองที่เคยมีอำนาจเด็ดขาดได้ถูกยกเลิกลงอันเนื่องมาจากหลักการว่าด้วยเหตุผลของรัฐนอกเหนือจากนั้นเมื่อผู้ปกครองไม่ได้มีสถานะที่เชื่อมโยงกับรัฐนั้นย่อมก่อให้เกิดความมั่นคงของรัฐในฐานะนิติบุคคลที่ไม่มีจุดเชื่อมโยงกับผู้ปกครองอีกต่อไปดังนั้นการที่กล่าวว่าเมื่อผู้ปกครองตายลงนั้นรัฐจะต้องล่มสลายลงไปด้วยหรือเมื่อประมุขของรัฐเกิดความไม่มั่นคงขึ้นในสถานะของตนเองแล้วนั้นจึงไม่ได้กระทบต่อความมั่นคงของรัฐ(ในทางกฎหมาย)แต่อย่างใด ตัวอย่างเช่นเมือมีการประหารพระเจ้าหลุยส์ที่สิบหกแห่งราชวงศ์บูรบงนั้นรัฐฝรั่งเศสไม่ได้ล่มสลายหรือไม่มั่นคงแต่อยางใดเพราะมีการสถาปนาผู้ปกครองและการปกครองรูปแบบอื่นขึ้นมาแทนที่ระบบสมบูรณาญาสิทธิราชญ์หรือในกรณีของพระเจ้าไกเซฮร์วิลเฮมล์ที่สองแห่งเยอรมนีเมื่อถูกโค่นล้มลงโดยกลุ่มนายทหารรัฐเยอรมันก็ยังคงอยู่ได้แม้อาจจะไม่มีความมั่นคงในทางเศรษฐกิจก็ตาม (ปัจจัยจากการแพ้สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง)หรือตัวอย่างจากประเทศญี่ปุ่นในรัชสมัยของสมเด็จพระจักรพรรดิ์ฮิโรฮิโต เมื่อญี่ปุ่นแพ้สงครามโลกครั้งที่สองสหรัฐอเมริกาได้เข้ามาจัดระเบียบใหม่ในญี่ปุ่นและสร้างระบบกษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญขึ้นรัฐญี่ปุ่นก็ไม่ได้เกิดความไม่มั่นคงขึ้นแต่กลับมั่นคงมากขึ้นเสียมากกว่าเมื่อรัฐธรรมนูญญี่ปุ่นได้กำหนดเกณฑ์ในการเข้าสู่การเป็นจักรพรรดิ์อย่างชัดเจน จากตัวอย่างเหล่านี้แสดงให้เห็นว่าการที่ผู้ปกครองหมดคุณสมบัติไปนั้นไม่ได้ส่งผลกระเทือนต่อความมั่นคงของรัฐแต่อย่างใดเพราะระบบกฎหมายและระบบการเมืองของแต่ละรัฐนั้นจะสถาปนาการปกครองและผู้ปกครองใหม่ขึ้นมาแทนที่เพื่อให้เกิดความต่อเนื่องของการใช้อำนาจ การแก้ไขประมวลกฎหมายอาญามาตรา112กับความมั่นคงของรัฐ ข้อเสนอของกลุ่มนิติราษฎร์ในการแก้ไขประมวลกฎหมายอาญามาตรา112โดยให้แยกออกจากหมวดว่าด้วยความมมั่นคงของรัฐนั้นเป็นข้อเสนอที่ตรงตามหลักวิชาการเรื่องรัฐดังที่ได้กล่าวไปแล้วว่าผู้ปกครองและรวมถึงประมุขของรัฐนั้นได้ถูกแยกออกจากสถาบันรัฐตั้งแต่มีการสถาปนารัฐขึ้นการแก้ไขประมวลกฎหมายอาญามาตรา112โดยแยกออกมาจากหมวดความมั่นคงแห่งรัฐจึงเป็นข้อเสนอที่ไม่ขัดกับหลักวิชาใดๆทั้งสิ้น อีกทั้งข้อเสนอแก้ไขประมวลกฎหมายอาญามาตรา112ของกลุ่มนิติราษฎร์ยังเป็นการสร้างหมวดใหม่ขึ้นมาในประมวลกฎหมายอาญาคือหมวดความผิดเกี่ยวกับพระเกียรติยศของประมุขของรัฐจึงเป็นข้อเสนอที่ต้องรับฟังและเปิดกว้างทางความคิดอย่างมากเพราะป็นข้อเสนอที่ช่วยประกันสิทธิเสรีภาพของประชาชนว่าจะไม่ถูกกลั่นแกล้งโดยใช้ความผิดตามมาตรานี้และนอกจากนั้นยังเป็นการแก้ความเข้าใจที่สับสนมาอย่างยาวนานระหว่างความมั่นคงของประมุขของรัฐและความมั่นคงของรัฐว่าแท้จริงแล้วเป็นคนละเรื่องเดียวกันมิฉะนั้นเราอาจได้เห็นสภาพของประเทศไทยที่เป็นสังคมอุดมแห่งความครอบงำไม่ต่างจากเกาหลีเหนือ
=========================== เชิงอรรถ
<1> นักศึกษาปริญญาเอก สาขากฎหมายปกครอง มหาวิทยาลัย Paul CEZANNE <2> http://www.dailyworldtoday.com/newsblank.php?news_id=13141 <3> บวรศักดิ์ อุวรรณโณ, แม่บทความคิดว่าด้วยรัฐ, เอกสารโรเนียวประกอบคำบรรยาย คณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย <4> บวรศักดิ์ อุวรรณโณ,กฎหมายมหาชนเล่มหนึ่ง,วิญญูชน <5> เกรียงไกร เจริญธนาวัฒน์,รัฐ รัฐธรรมนูญและกฎหมาย, พิมพ์ครั้งที่ห้า, วิญญูชน หน้า 46 สมัครรับข่าวความเคลื่อนไหวจากประชาไท ผ่านทางอีเมล ดูรายละเอียดที่ http://groups.google.com/group/prachatai-newspaper  | |
| นัดพิพากษา ‘สุรชัย แซ่ด่าน’ 28 ก.พ.นี้ หลังตัดสินใจรับสารภาพคดีหมิ่น Posted: 24 Jan 2012 03:35 AM PST 24 ม.ค.55 ห้องพิจารณาคดี 801 ศาลอาญา ถนนรัชดา ศาลนัดสืบพยานโจทก์คดีหมายเลขดำที่ อ.1620/2554 ที่พนักงานอัยการ ฝ่ายคดีอาญา 9 เป็นโจทก์ฟ้องนายสุรชัย แซ่ด่าน หรือด่านวัฒนานุสรณ์ เป็นจำเลยในความผิดฐานหมิ่นประมาท ดูหมิ่น แสดงความอาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์ ฯ ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 จำเลยได้กลับคำให้การที่ปฏิเสธในชั้นสอบสวน เป็นรับสารภาพ ศาลนัดฟังคำพิพากษาวันที่ 28 ก.พ.55 โดยมีคำสั่งให้พนักงานคุมประพฤติไปสืบเสาะประวัติของจำเลยเพื่อนำมาประกอบการพิจารณาภายใน 30 วัน นายคารม พลพรกลาง ทนายความของนายสุรชัย ให้สัมภาษณ์ว่า คดีนี้เหตุเกิดในงานสัมมนาที่อิมพีเรียล ลาดพร้าว ท้องที่ สน.โชคชัย ขณะที่ยังมีอีกคดีหนึ่งที่ศาลรับฟ้องแล้วคือคดีที่ดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ ศาลออนุญาตตามที่จำเลยร้องขอให้หยิบคดีหลังซึ่งนัดตรวจพยานหลักฐานในวันที่ 30 ม.ค.55 นี้มาพิจารณาโดยผู้พิพากษาคณะเดียวกันเลยในวันนี้ เนื่องจากจำเลยจะรับสารภาพทั้งหมด ดังนั้น ในวันที่ 28 ก.พ.นี้จะมีการพิพากษาทั้งสองคดี ทั้งนี้ เว็บไซต์ศาลอาญาระบุคำฟ้องของโจทก์ในคดีหมายเลขดำที่ อ.1620/2554 ว่า “เมื่อวันที่ 18 ธันวาคม พ.ศ.2553 เวลาประมาณ 1830 นาฬิกา ถึงเวลากลางคืนหลังเที่ยงต่อเนื่องกัน จำเลยพูดกล่าวข้อความ ใส่ความ อันเป็นการหมิ่นประมาท ดูหมิ่น และแสดงความอาฆาตมาตร้าย พระมหากษัตริย์ พระราชินี รัชทายาท ต่อประชาชนผู้มาฟังการชุมนุมปราศรัย “เสวนาตาสว่างกว่าเดิม ครั้งที่ 2 โดย 4 ส.” ว่ามีส่วนบงการหรืออยู่เบื้องหลังทางการเมือง และเป็นเหตุให้เกิดวิกฤติการณ์ทางการเมืองอย่างรุนแรง โดยจำเลยมีเจตนาที่จะทำให้ประชาชนทั่วไปเสื่อมศรัทธา ไม่เคารพต่อสถาบันพระมหากษัตริย์ เหตุเกิดที่ แขวงคลองเจ้าคุณสิงห์ เขตวังทองหลาง กรุงเทพมหานคร และทั่วราชอาณาจักรเกี่ยวพันกัน ขอให้ลงโทษตาม ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112” ส่วนคดีที่ดอยสะเก็ดนั้น คือคดีหมายเลขดำที่ อ.3187/2554 ระบุว่า “วันที่ 11 กันยายน 2553 เวลากลางคืนหลังเที่ยง จำเลยได้หมิ่นประมาท ดูหมิ่น แสดงความอาฆาตมาดร้าย ต่อองค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ด้วยการพูดปราศรัยต่อประชาชน ณ เวทีปราศรัยชั่วคราว บริเวณสนามกีฬาเทศบาลตำบลดอยสระเก็ด ต.เชิงดอย อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่ เหตุเกิดที่ ต.เชิงดอย อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่ ขอให้ลงโทษตาม ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112” นางปราณี ด่านวัฒนานุสรณ์ ภรรยานายสุรชัย กล่าวว่า ทราบว่ายังมีคดีอยู่ในชั้นพนักงานสอบสวนอีกอย่างน้อย 2 คดี ซึ่งที่ผ่านมาตนเองได้เรียกร้องไปยังคณะกรรมการอิสระตรวจสอบและค้นหาความจริงเพื่อความปรองดอง (คอป.) ให้ประสานกับกรมสอบสวนคดีพิเศษ (ดีเอสไอ) ให้รวมคดีทั้งหมด เพื่อให้คดีสิ้นสุดโดยเร็ว ไม่เช่นนั้นก็จะทยอยฟ้องต่อไปได้เรื่อยๆ แม้ว่าจะรับสารภาพไปแล้ว สมัครรับข่าวความเคลื่อนไหวจากประชาไท ผ่านทางอีเมล ดูรายละเอียดที่ http://groups.google.com/group/prachatai-newspaper  | |
| ปัญหาการแต่งตั้ง รมต. ดร.นลินี กับการสร้างบรรทัดฐานที่ถูกต้อง Posted: 24 Jan 2012 03:28 AM PST ผมติดตามข่าวสารกรณีปัญหาการแต่งตั้ง ดร.นลินี ทวีสิน ให้ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรีของรัฐบาลนายกฯ ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ซึ่งได้มีพระบรมราชโองการโปรกเกล้าเป็นที่เรียบร้อยแล้วด้วยความสนใจยิ่งในฐานะที่เป็นพลเมืองคนหนึ่ง ที่อยู่ภายใต้ความคุ้มครองหลักประกันสิทธิเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญ โดยอยากจะทราบว่าท้ายที่สุดแล้วผลจะออกมาเป็นเช่นไร แต่กระนั้นก็ตามขณะรอการเข้าถวายสัตย์และปฏิญาณเพื่อเข้าทำหน้าที่บริหารราชการแผ่นดินในฐานะรัฐมนตรี ได้มีการเปิดเผยภายหลังว่า ดร.นลินี ทวีสิน ถูกขึ้นบัญชีดำ หรือ blacklist จากหน่วยงานหนึ่งของประเทศสหรัฐอเมริกาเป็นบุคคลที่ห้ามมิให้ติดต่อทำธุรกิจกับสหรัฐอเมริกา สืบเนื่องจากถูกกล่าวหาว่า ดร.นลินี ให้การสนับสนุนด้านการเงินทำธุรกิจกับภรรยาผู้นำซิบบับเว นายโรเบริ์ต บูกาเบ้ ต่อมา ดร.นลินี ได้ออกมาปฏิเสธทันทีว่าเป็นความเข้าใจผิดไม่เป็นความจริงว่าตนไม่ได้ทำธุรกิจอย่างที่สหรัฐอเมริกากล่าวหา ขณะเดียวกันกับมี ส.ส.จากพรรคการเมืองเก่าแก่ พรรคประชาธิปัตย์รวมถึงผู้นำฝ่ายค้าน ออกมาแสดงความคิดเห็นทักท้วงให้นายกรัฐมนตรีทบทวนการแต่งตั้ง ดร.นลินี บางคนเสนอว่าให้ลาออกภายหลังการถวายสัตย์ปฏิญาณ ทั้งยังมี ส.ว. บางคนบอกว่าควรทบทวนเนื่องจากสหรัฐอเมริกาเป็นประเทศใหญ่ เป็นสมาชิกถาวรสภาความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ บางกลุ่มถึงกับยื่นเรื่องร้องขอต่อผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา โดยว่าการแต่งตั้ง ดร.นลินี นั้นมีปัญหาด้านจริยธรรม ขณะที่มี ส.ส. บางกลุ่มบอกว่าการตั้ง ดร.นลินี ให้ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีไม่สง่างาม เพราะเหตุแห่ง “ข้อกล่าวหา” ดังกล่าว.. ไม่ว่าข้อทักท้วงหรือการขยายผลให้เป็น “ปัญหาทางการเมือง” เพื่อหวังผลสืบเนื่องต่อไปอย่างไรก็สุดแล้วแต่ กรณีการแต่งตั้ง ดร.นลินี ที่เป็นปัญหาที่ถกเถียงกันในเวลานี้ จริง ๆ ไม่ได้เป็น “ปัญหา” แต่มีคนบางกลุ่มพยายามทำให้เป็น “ปัญหา” ถ้าหากเป็นปัญหาจริงจึงเป็นปัญหาที่ต้องใคร่ควรต่อไปว่า ระหว่างปัญหาจากหน่วยงานหนึ่งในสหรัฐที่กล่าวหา กับ ปัญหาจากสังคมการเมืองฝั่งของประเทศไทยนั้น อย่างไหนเป็น “ปัญหาที่แท้จริง” ที่สมควรพิจารณาทบทวนมากกว่ากัน ผมฟันธงได้เลยว่าเมื่อได้สำรวจตรวจสอบ ทัศนคติข้อคิดความเห็นต่อเรื่องนี้จาก ส.ส. ส.ว. หรือกลุ่มการเมืองที่ออกมาเรียกร้องในเวลานี้แล้ว ปัญหาจากฝั่งของประเทศไทยหรือปัญหาทางสังคมวิทยาทางการเมืองไทยต่างหากที่เป็นปัญหามากสุด ๆ ในสายตาผมปัญหาที่ว่านี้ยิ่งใหญ่มากถึงขนาดว่าหากสังคมการเมืองไทยผ่านเหตุการณ์นี้ไปไม่ได้ ไม่มีแม้บรรทัดฐานที่ถูกต้อง ประเทศไทยจัดว่าเป็นรัฐที่ล้มเหลว (failure state) จริง ๆ ทั้งนี้หากจะต้องพิเคราะห์ให้ถึงที่สุดมองจากทางฝั่งหน่วยงานของสหรัฐอเมริกา หรือ ประเทศสหรัฐอเมริกาเอง เขาย่อมดำเนินการทุกวิถีทางที่จะรักษาผลประโยชน์ของเขาในทุก ๆ กรณี โดยเฉพาะต่อนโยบายระหว่างประเทศ รวมถึงหน้าตาประเทศด้วย ไม่ว่าจะมองผ่านผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจการค้าระหว่างประเทศ ความมั่นคง หรือ การเมืองเชิงภูมิรัฐศาสตร์ก็ตาม เขาย่อมทำทุกสิ่งทุกอย่างเพื่อ “ผลประโยชน์” ของชาติเขาเป็นหลักใหญ่ใจความ ดูกรณีตัวอย่างการก่อสงครามในตะวันออกกลางเพื่อ น้ำมัน แม้แต่การผลักดันให้มีการลงโทษพม่าด้วยการบอยคอต (boycott) ไม่ให้ทำมาค้าขายกับพม่าจากปัญหาประชาธิปไตยในพม่า แต่กลับมีบริษัทน้ำมันยักษ์ใหญ่ของสหรัฐอเมริกามิใช่หรือ ที่แพ้คดีในศาลสูงสหรัฐอเมริกาที่ต้องจ่ายเงินให้ชาวกระเหรี่ยงในจำนวนมากมายมหาศาล จากการถูกลงโทษโดยคำพิพากษาศาลในสหรัฐอเมริกา เนื่องจากการถูกกล่าวหามีส่วนร่วมเกี่ยวกับการละเมิดสิทธิมนุษยชนต่อชาวกระเหรี่ยงในประเทศพม่า ผมเองโดยส่วนตัวเคยมีประสบการณ์เล็กๆ กรณีคล้ายๆ ไม่แตกต่างจากรณี ดร.นลินี มากนักเหตุเกิดราวปีพุทธศักราช ๒๕๓๙ ขณะที่ผมและคณะช่วยกระทรวงสาธารณะสุข ริเริ่มกฎหมาย (Law Initiative) พระราชบัญญัติส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิภูมปัญญาการแพทย์แผนไทย พุทธศักราช ๒๕๔๒ ที่ใช้บังคับใช้อยู่ในปัจจุบัน กฎหมายซึ่งสร้างหน่วยงานสำคัญในกระทรวงสาธารณะสุขที่รู้จักในนาม สถาบันการแพทย์แผนไทย ปัญหาเกิดขึ้นโดยมีหน่วยงานหนึ่ง ของสหรัฐอเมริกาไม่พอใจที่ประเทศไทยจะมีการตรากฎหมายดังกล่าวมาใช้บังคับ คงเป็นเพราะหน่วยงานดังกล่าวของสหรัฐอเมริกาเกรงว่าจะกระทบกระเทือนสร้างผลกระทบต่อนโยบายด้านทรัพย์สินทางปัญญา ที่สหรัฐพยายามผลักดันอยู่ในองค์การการค้าโลก โดยมีจดหมายโดยตรงมาทางสถานทูตสหรัฐอเมริกาและสถานทูตสหรัฐอเมริกา ได้ส่งจดหมายดังกล่าวต่อรัฐบาลไทยเพื่อขัดขวางการจัดทำกฎหมายดังกล่าว โชคดีที่คุณหมอเพ็ญนภา ลาภเจริญทรัพย์ รมต. กระทรวงสาธารณะสุข รวมถึงรัฐบาลที่ผ่านมาถึงสองรัฐบาลคือ รัฐบาลพลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ์ และ รัฐบาลคุณชวน หลีกภัย ที่สืบต่อมาไม่ยอมทำตามแรงกดดันจากหน่วยงานของสหรัฐอเมริกา นอกจากนี้พวกผมในฐานะกลุ่มที่ริเริ่มได้รณรงค์เผยแพร่การแทรกแซงกิจการภายในของสหรัฐอเมริกาสู่สากล ผลปรากฏว่ามีองค์กรต่าง ๆ ทั่วโลกกว่า ๒๐๐ องค์กร สนับสนุนข้อริเริ่มร่างกฎหมายที่สหรัฐอเมริกาคัดค้านไทย เรื่องไปไกลถึงเวทีองค์การการค้าโลก WTO (World Trade Organization) สมาชิกในองค์การการค้าโลกต่างสนับสนุนจุดยืนของไทยในการมีกฎหมายดังกล่าวในทุกทวีป จนยกย่องข้อริเริ่มกฎหมายของไทยเป็นตัวอย่างในการปกป้องทรัพยากรชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่น เหตุผลเบื้องหลังความยุ่งยากและความยากลำบากในการทำให้มี พระราชบัญญัติส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิภูมปัญญาการแพทย์แผนไทย พุทธศักราช ๒๕๔๒ ที่กล่าวมา ซึ่งถูกหน่วยงานของสหรัฐอมริกามากดดันรัฐบาลไทยไม่ให้ทำนั้น มีท่าทีท่วงทำนองไม่ต่างจากกรณีการขึ้นบัญชีดำ ดร.นลินี นั่นก็คือ การบริหารประเทศ รัฐบาลต้องฟังและระมัดระวังไม่ทำอะไรที่สวนทางกับผลประโยชน์ของสหรัฐอเมริกา แต่รัฐบาลในอดีตได้สร้างบรรทัดฐานที่ดี ในการดำรงรักษาความถูกต้อง การดำรงรักษาอิสรภาพอำนาจอธิปไตยแห่งรัฐ ผลที่ตามมาคือประเทศได้กฎหมายปกป้องทรัพยากรชีวภาพและภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย และเป็นข้อริเริ่มที่ประเทศต่าง ๆ ยึดถือเป็นแนวปฏิบัติระหว่างประเทศ ความต่างอาจจะมีบ้างเมื่อครั้งสหรัฐกดดันรัฐบาลและหน่วยงานของรัฐบาลไทยกรณีการจัดทำ ร่างพระราชบัญญัติส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิภูมปัญญาการแพทย์แผนไทย พุทธศักราช ๒๕๔๒ ไม่มีคนไทย ส.ส. และ ส.ว. ตลอดจนกลุ่มการเมืองใดพยายามปกป้องให้ยอมทำตามที่หน่วยงานสหรัฐอเมริกาต้องการ แต่กรณีบัญชีดำ ดร.นลินี กลับมี ส.ส. จากพรรคการเมืองเก่าแก่ ผู้นำฝ่ายค้าน และ ส.ว. ออกมาแสดงออกในเชิงให้นายกรัฐมนตรี ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร และ ดร.นลินี ยอมและถือเอาข้อกล่าวอ้างและการขึ้นบัญชีดำจากหน่วยงานสหรัฐอเมริกามาเป็นหลักเกณฑ์ ยกเว้นไม่ต้องคำนึงถึงความชอบด้วยรัฐธรรมนูญที่บังคับใช้ในปัจจุบัน แม้ไม่มีมูลเหตุใด ๆ อันเข้าลักษณะขัดจากคุณสมบัติ หรือ มีลักษณะต้องห้ามตามรัฐธรรมนูญ ในการดำรงตำแหน่งรัฐมนตรี ผมยังเชื่อต่อไปอีกว่าคงมีมาตรการทางการเมืองตามมาอีกหลากหลายอย่างแน่ โดยมิพักต้องพิจารณาใคร่ครวญถึง หลักการความถูกต้องตามกฎหมาย บรรทัดฐาน และ นิติธรรมระหว่างประเทศ (International Rule of Law) ดังนั้นผมจึงขอสรุปฟันธงเลยว่าปัญหา หากจะเป็นปัญหาจริง ๆ นั้นเป็นปัญหาของเราเอง ที่ไม่ช่วยกันสร้างบรรทัดฐานที่ถูกต้อง หลักการที่ถูกต้อง เพื่อนำไทยสู่การเผชิญหน้าต่อการเปลี่ยนแปลงของโลกที่นับวันยิ่งสลับซับซ้อน หลงใหลวกวนอยู่แต่การเล่นการเมืองไปวัน ๆ และดีแต่พูดคำที่สวยหรูหลอกคนไทยไปวัน ๆ ผมอยากให้นายกรัฐมนตรี ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร เอากรณีการแต่งตั้ง ดร.นลินี เป็นการแสดงภาวะผู้นำ (leadership) ในฐานะผู้มีอำนาจสูงสุดในทางบริหาร ที่จะเลือกบุคคลที่มีคุณสมบัติและไม่มีลักษณะต้องห้ามตามรัฐธรรมนูญ ฯ มาดำรงตำแหน่งทางการเมือง เพื่อการนี้ ขอให้เข้าใจและพึงระลึกอยู่เสมอว่าประเทศไทยเป็นรัฐที่มีเอกราชอธิปไตย (sovereign state) มีความเป็นอิสระ (Independence) และ มีความสามรถในการใช้อำนาจสูงสุดของรัฐ (Autonomous State) ในการดำเนินการใด ๆ ตามเงื่อนไขแห่งรัฐธรรมนูญ ถูกต้องสอดคล้องกับหลักนิติธรรมระหว่างประเทศ (International Rule of Law)ในประการสำคัญการที่หน่วยงานหนึ่งในรัฐ ๆ หนึ่งประกาศขึ้นบัญชีดำใด ๆ ออกมา จะไปสร้างข้อผูกพันทางกฎหมายระหว่างประเทศ (International legal binding) กับรัฐอีกรัฐหนึ่งให้ปฏิบัติตาม หรือไปมีผลบังคับเหนือบุคคลหรือยับยั้งสิทธิของพลเมืองของรัฐอีกรัฐหนึ่งมิให้ใช้สิทธิหรือยกเลิกเพิกถอนสิทธิใด ๆ ที่ได้รับการรับรองและคุ้มครองตามรัฐธรรมนูญต้องเสียไปนั้น ยังไม่มีรัฐประเทศใดในโลกใช้หลักการนี้ให้มีผลการกำหนดเป็นหลักเกณฑ์บังคับใช้ หรือแม้จะเป็นกรณีจารีตธรรมเนียมระหว่างประเทศ (International Norms) ในทางตรงกันข้ามกรณีของประเทศไทย ตามประมวลกฎหมายอาญา กำหนดลักษณะความผิดต่อความมั่นคงของรัฐภายนอกราชอาณาจักร บัญญัติไว้ความว่า มาตรา ๑๑๙ “ผู้ใดกระทำการใด ๆ เพื่อให้ราชอาณาจักรหรือส่วนหนึ่งส่วนใดของราชอาณาจักร ตกไปอยู่ใต้อำนาจอธิปไตยของรัฐต่างประเทศ หรือเพื่อให้เอกราชของรัฐเสื่อมเสียไป ต้องระวางโทษ ประหารชีวิต หรือจำคุกตลอดชีวิต” สุดท้าย ดร.นลินี ในฐานะที่ได้รับโปรดเกล้าให้ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี โดยชอบตามรัฐธรรมนูญ ก็อย่าหลีกหนีถอดใจลาออกตามข้อเรียกร้อง เพราะเท่ากับท่านมีส่วนในการทำลายอธิปไตยที่รัฐทุกรัฐมีเท่าเสมอกันตามกฎบัตรสหประชาชาติ อีกทั้งการเดินตามหนทางเสียงเรียกร้องดังกล่าวนั้นมาจากความคิดที่ป่วยหนัก.... สมัครรับข่าวความเคลื่อนไหวจากประชาไท ผ่านทางอีเมล ดูรายละเอียดที่ http://groups.google.com/group/prachatai-newspaper  | |
| หมดความหมาย..ประชาธิปไตยแบบนี้ Posted: 24 Jan 2012 03:15 AM PST
หรือประเทศนี้มีเจ้าของ หรือเลือดที่ไหลนองหมดความหมาย หรือประชาชนเมืองนี้ล้วนเป็นควาย ชี้ถูกผิดชี้นำให้คนเดินตาม หรือคนคิดต่างต้องถูกแขวนคอ หรือสุนัขสอพลอต่างได้โล่ห์ ความจริงเสรีภาพผลุบๆ โผล่ๆ แล้วพูดอย่างโง่ๆ ว่าประชาธิปไตย ประชาธิปไตยในแบบ ม.112 คงถอยหลังเข้าคลองทีละก้าว ต่อชีวิตศักดินาให้ยืนยาว กลบฝังชนชั้นเราอย่างถาวร แม้น้อยนิดมืดมิดจะลุกสู้ นิติราษฎรตื่นรู้จึงเล่าขาน ให้เมืองมืดตื่นจากรัตติกาล ดับไฟจากคนพาลให้นานยาว
ปราโมทย์ แสนสวาสดิ์
สมัครรับข่าวความเคลื่อนไหวจากประชาไท ผ่านทางอีเมล ดูรายละเอียดที่ http://groups.google.com/group/prachatai-newspaper  | |
| ผลประเมิน 'หลักประกันสุขภาพ' พบช่วยลดจำนวนคนจนลงกว่า 8 หมื่นครัวเรือน Posted: 24 Jan 2012 03:12 AM PST ผู้เชี่ยวชาญต่ เมื่อวันที่ 24 มกราคม 2555 ที่ ทั้งนี้ Dr.Timothy Grant Evans หัวหน้าทีมผู้เชี่ยวชาญต่ Dr.Timothy Grant Evans กล่าวเพิ่มเติมว่า “การที่ Dr.Maureen E.Birmingham ผู้แทนองค์ ทั้งนี้ ดร.นพ.สัมฤทธิ์ ศรีธำรงสวัสดิ์ ผู้อำนวยการสำนักงานวิจัยเพื่ นพ.พงษ์พิสุทธิ์ จงอุดมสุข ผู้อำนวยการสถาบันวิจั
สมัครรับข่าวความเคลื่อนไหวจากประชาไท ผ่านทางอีเมล ดูรายละเอียดที่ http://groups.google.com/group/prachatai-newspaper  | |
| รัฐบาลพม่าขอเจรจาสันติภาพกับกองกำลังไทใหญ่ "เหนือ" Posted: 24 Jan 2012 03:03 AM PST รัฐบาลพม่าแจ้งกองกำลังไทใหญ่ "เหนือ" SSPP/SSA ขอเจรจาสันติภาพยุติศึกสองฝ่าย ด้าน SSPP/SSA รับเจรจาเฉพาะการทหาร ส่วนเจรจาการเมืองให้เป็นหน้าที่ พ.อ.เจ้าจายทู รองเลขาธิการที่ 2 ของพรรคก้าวหน้ารัฐฉาน (SSPP) กองทัพรัฐฉาน (SSA) หรือ กองกำลังไทใหญ่ "เหนือ" SSPP/SSA เปิดเผยว่า เมื่อเร็วๆ นี้ ทางการพม่าได้แจ้ง SSPP/SSA เพื่อเจรจาสร้างสันติภาพระหว่ ทั้งนี้ คณะเจรจาของ SSPP/SSA จะพบกับคณะเจรจารัฐบาลพม่าซึ่ พ.อ.เจ้าจายทู เปิดเผยถึงการเคลื่อนไหวทหารพม่ ส่วนการเจรจาด้านการเมืองกับรั ทั้งนี้ กองกำลังไทใหญ่ "เหนือ" SSPP/SSA ภายใต้การนำพล.ต.ป่างฟ้า อดีตกลุ่มหยุดยิงกับรั อย่างไรก็ตาม ในการเจรจาสันติภาพกับรัฐบาลพม่
ชมภาพ / อ่านข่าวย้อนหลังได้ที่
"คนเครือไท" เป็นศูนย์ข่าวภาคภาษาไทยเครือข่ สมัครรับข่าวความเคลื่อนไหวจากประชาไท ผ่านทางอีเมล ดูรายละเอียดที่ http://groups.google.com/group/prachatai-newspaper  | |
| ป่าไม้ในประเทศไทย: การจัดการดูแลโดยชุมชน และ อปท. Posted: 24 Jan 2012 02:54 AM PST 1) คำจำกัดความของป่า นอกจากนี้ยังมีพื้นที่อนุรักษ์ เช่น พื้นที่อุทยานแห่งชาติและเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าจะอยู่ภายใต้กฎหมายที่เข้มงวดและจำกัดกิจกรรมของมนุษย์มากกว่า พื้นที่ป่าสงวน หลักในการจัดการอุทยานแห่งชาติ ก็คือ การรักษาและฟื้นฟูสภาพป่าและสิ่งมีชีวิตในป่าไว้ตามธรรมชาติและเปิดพื้นที่บางส่วนเพื่อให้ราษฎรเข้าไปชมความงามของธรรมชาตินั้นด้วยเหตุนี้กฎหมายจึงอนุญาตให้ราษฎรเข้าไปในเขตดังกล่าวได้แต่ต้องปฏิบัติตนมิให้เป็นการทำลายทรัพยากรธรรมชาติหรือกระทบต่อความเป็นอยู่ของสัตว์ป่า [2] โดยมีมาตรา 16 ตาม พ.ร.บ.ป่าสงวนแห่งชาติเป็นมาตราสำคัญที่ห้ามทำกิจกรรมที่จะมีผลกระทบต่อระบบนิเวศ เช่น ครอบครอง แผ้วถาง เผาป่า เก็บหาผลประโยชน์ ฯลฯ [3] จะเห็นว่าพื้นที่ใดเป็นพื้นที่อุทยานแห่งชาติ ราษฎรไม่สามารถที่จะเข้าไปหาของป่า นำสัตว์ไปเลี้ยง จัดทำเหมืองฝายหรือใช้ประโยชน์ในเขตพื้นที่อุทยานในกรณีใดๆ ได้เลย ซึ่งจะเห็นว่าป่าอยู่ในการครอบครองของรัฐในหลากหลายรูปแบบแต่ป่าไม้ในประเทศไทยก็มีจำนวนลดลงอย่างน่าตกใจในช่วงหลายสิบปี่ที่ผ่านมาโดยในปี พ.ศ. 2507 ประเทศไทยมีพื้นที่ป่า 171 ล้านไร่ คิดเป็นร้อยละ 53.7 ของพื้นที่ประเทศ ในปี พ.ศ. 2528 ลดลงเหลือ 93.2 ล้านไร่ คิดเป็นร้อยละ 29.4 ของพื้นที่ประเทศ ในปี พ.ศ. 2541 เหลืออยู่เพียง 80.8 ล้านไร่ คิดเป็นร้อยละ 25.2ของพื้นที่ประเทศ(ในปี พ.ศ. 2553 เหลือประมาณ 80 ล้านไร หรือคิดเป็นร้อยละ 25 ของพื้นที่ประเทศ)และมีแนวโน้มว่าป่าไม้ในประเทศไทยจะมีจำนวนลดลงทุกปี สาเหตุของการลดลงของป่าไม้ในประเทศเนื่องมาจากปัจจัยหลายประการ ประการแรก คือ ช่วงก่อนปี พ.ศ.2532 มีการให้สัมปทานป่าไม้เพื่อใช้สอยในประเทศและส่งออก ทำให้ป่าส่วนใหญ่ที่ถูกสัมปทานเป็นป่าเสื่อมโทรม ประการที่สอง คือ การบุกรุกแผ้วถางของราษฎรและนายทุน เพื่อเป็นที่ทำการเกษตรและที่อยู่อาศัย ประการที่สาม คือ เกิดจากนโยบายของรัฐที่มุ่งก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐาน เช่น ถนน เขื่อน อ่างเก็บน้ำ รวมถึงการส่งเสริมการปลูกพืชเชิงเดี่ยวทำให้เกิดการบุกรุกป่าเพิ่มมากขึ้น จะเห็นได้ว่าจำนวนป่าไม้ในประเทศไทยลดลงจากหลายสาเหตุ (ผจญ สิทธิกัน,2544 : 1-2 และ ตะวัน อินต๊ะวงศ์,2548 : 1-2) และสาเหตุที่สำคัญที่สุด คือ การไม่มีประสิทธิภาพขององค์กรภาครัฐ คือ กรมป่าไม้ และกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จะเห็นได้ว่าตลอดระยะเวลาหลายสิบปีที่ “รัฐ” เป็นผู้ดูแลป่าไม้แต่เพียงผู้เดียว ประสบความล้มเหลวอย่างสิ้นเชิง เพราะระยะเวลา 50 ปี ป่าไม้ของประเทศไทยลดลงกว่าครึ่ง นำมาสู่การเสนอแนวคิดการจัดการป่าโดยประชาชน ทั้งในรูปแบบประชาชนในรูปคณะกรรมการ หรือถ่ายโอนการดูแลป่าให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ซึ่งตามกฎหมายมีอำนาจหน้าที่และงบประมาณอยู่แล้ว 2) การจัดการป่าชุมชน 1. ป่าชุมชนดั่งเดิม คือ ป่าประชาชนที่ได้รักษาไว้โดยมีวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกัน คือ 1.1 เพื่อใช้ในการประกอบพิธีกรรมตามประเพณี เช่น การรักษาป่าดอนปู่ตาในภาคอีสาน ป่าช้าในภาคเหนือ ซึ่งป่าดังกล่าวจะไม่ถูกทำลาย 1.2 เพื่อเป็นแหล่งซับน้ำให้พื้นที่นาหรือพื้นที่ประกอบการเกษตรกรรม หรือป้องกันการพังทลายของหน้าดิน พบพื้นที่ป่าชนิดนี้ในกลุ่มชาติพันธุ์ในที่สูง เช่น กระเหรี่ยง หรือคนพื้นราบบางกลุ่ม ป่าชนิดนี้จะถูกรักษาเป็นอย่างดีเพราะนอกจากเป็นพื้นที่ซับน้ำแล้ว ป่าชนิดนี้ยังเป็นแหล่งอาหาร แหล่งเก็บหาสมุนไพรของชุมชนด้วย 1.3 เพื่อเป็นเขตอภัยทาน เป็นเขตห้ามล่าสัตว์ตัดชีวิตตามหลักศาสนา ป่าชนิดนี้จะอนุรักษ์ไว้เป็นที่พักผ่อนหย่อนใจ เป็นที่พักพิงของมนุษย์และสัตว์ ไม่มีการตัดต้นไม้ในบริเวณนี้ จะพบว่ามีป่าชนิดนี้แทบทุกภูมิภาค 1.4 เพื่อเป็นที่พักผ่อนหย่อนใจ ป่าชนิดนี้ส่วนมากจะมีความงดงามตามธรรมชาติ เช่น มีถ้ำ มีน้ำตก เป็นต้น 1.5 เพื่อเป็นแหล่งอาหารและใช้สอย ป่าชนิดนี้จะอยู่ใกล้หมู่บ้าน เป็นที่หาของป่า เช่น เห็ด หน่อไม้ สมุนไพร เป็นต้น 2. ป่าชุมชนแบบพัฒนา คือ ป่าที่เกิดจากการส่งเสริมให้สร้างป่าขึ้นสำหรับหมู่บ้านเพื่อเป็นแหล่ง ทรัพยากรที่ชาวบ้านพึ่งพาอาศัยเนื่องจากป่าไม้ที่มีแต่เดิมขาดแคลน โดยมีหลายรูปแบบ เช่น 2.1 ป่าชุมชนเพื่อการใช้สอย เป็นป่าที่ได้รับการการสร้างขึ้นในที่ดินประเภทต่างๆ เช่น ที่ สาธารณะ ที่สองข้างทาง สันอ่างเก็บน้ำ เพื่อใช้ประโยชน์จากไม้ 2.2 ป่าโรงเรียน คือ ป่าที่ปลูกบริเวณโรงเรียน เพื่อการศึกษาด้านเกษตร และสิ่งแวดล้อม 2.3 ป่าที่ปลูกในวัด หรือ สำนักสงฆ์ ป่าในลักษณะนี้คล้ายเขตอภัยทาน 2.4 การกันพื้นดินสาธารณะประโยชน์ร้อยละ 20 เพื่อเป็นแหล่งใช้สอยของหมู่บ้าน 2.5 การจัดป่าชาติ(รัฐ)ให้เป็นป่าชุมชน ตามมติของที่ประชุมคณะกรรมการพัฒนาที่ดิน ครั้งที่ 4/2530 เมื่อวันที่ 8 กรกฎาคม 2530 ให้กันพื้นที่ป่าที่มีอยู่ไม่เกิน 500 ไร่ ไม่ติดกับเขตป่าสงวนแห่งชาติ อุทยานแห่งชาติ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ให้เป็นป่าชุมชน โดยให้องค์กรหมู่บ้าน ตำบล เช่น คณะกรรมการหมู่บ้าน สภาตำบล(สภา อบต. ในปัจจุบัน) เป็นผู้ดูแล (โกมล แพรกทอง,2533: 6-8 อ้างใน, ตะวัน อินต๊ะวงศ์,2548 : 10-12) การจัดการชุมชนในแต่ละท้องถิ่นจะมีรูปแบบที่แตกต่างกัน แต่เงื่อนไขที่สำคัญที่ทำให้ชุมชนจัดการ รักษา อนุรักษ์ป่าได้นั้น ชุมชนในบริเวณนั้นๆต้องมีลักษณะร่วมสำคัญบางประการ เช่น 1. มีความเป็นชุมชนสูง ความเป็นชุมชนของชาวบ้านมาจากพื้นฐานของการใช้ประโยชน์จากดิน น้ำ ป่า และผลิตผลจากป่าร่วมกัน 2. มีทรัพยากร น้ำ ป่า ที่อยู่ในสภาพใช้งานได้ 3. มีผู้นำที่เข้มแข็งและมีภูมิปัญญาเดิมที่จะนำมาใช้ในการออกกฎ ระเบียบ เพื่อควบคุมการใช้ประโยชน์จากป่า 4. มีองค์กรชุมชน หรือหมู่บ้าน ที่เข้มแข็งในรูปแบบใดรูปแบหนึ่ง เช่น องค์กรเหมืองฝาย สภา อบต. คณะกรรมการหมู่บ้าน เป็นต้น 5. มีจารีตการจัดการทรัพยากร ที่ถือว่าเป็นทรัพยากรส่วนรวม 6. ชุมชนมีความเสถียรด้านสังคม วัฒนธรรม และการจัดองค์กร 7. มีเครือข่ายความสัมพันธ์การใช้ หรือร่วมใช้ทรัพยากรในรูปแบบใดรูปแบบหนึ่ง (เสน่ห์ จามริก และยศ สันตสมบัติ,2536: 175-178/เล่ม 2) นอกจากปัจจัยข้างต้นที่ทำให้เกิดป่าชุมชนแล้ว ยังพบว่าป่าชุมบางท้องที่มีลักษณะเฉพาะ เช่น ป่าชุมชนในเขต อบต. เชียงดาว เกิดจากชุมชนมีผู้นำที่เข้มแข็ง เห็นความสำคัญของป่าชุมชน โดยอาศัยประเพณีวัฒนธรรมมาเป็นเครื่องมือในการจัดการป่าชุมชน เช่น การเลี้ยงผีฝาย การบวชป่า มาเป็นเครื่องมือไม่ให้คนทำลายป่า สอดคล้องกับการจัดการป่าของบ้านทุ่งยาว อบต.ศรีบัวบาน (ประชัน พิบูรย์,2544 : 89 และ อุบลวรรณ สุภาแสน,2543 : 50) ป่าชุมชนในเขต อบต. แม่นะ เกิดจากความเป็นคนพื้นที่สูง คนในชุมชนมีความสัมพันธ์เหนี่ยวแน่น มีจิตสำนึกการอนุรักษ์ป่า รวมถึงอาศัยทรัพยากรป่าไม้ในการดำรงชีวิต เช่น หาหน่อไม้ เห็ด และไม้ในการสร้างบ้าน ทำให้มีการจัดการป่าชุมชนที่เข้มแข็ง ส่วนป่าชุมชนในเขต อบต.ปิงโค้ง ป่าชุมชนเกิดจากประชาชนเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ ถูกกีดกันในเรื่องที่ดินทำกินและได้รับความเดือดร้อนร่วมกัน จึงได้รวมตัวกันในลักษณะเครือข่ายลาหู่ในการจัดการป่าชุมชนร่วมกันระหว่างชุมชนต่างๆ โดยอาศัยวัฒนธรรมประเพณี ความเชื่อมาใช้ในการจัดการป่าชุมชน (ประชัน พิบูรย์,2544 : 89) จะเห็นว่าการจัดการป่าชุมชนของชาวบ้านมีหลากหลายรูปแบบและต้องมีลักษณะสำคัญบางประการที่ทำให้สามารถรักษาป่าไว้ได้ นอกจากองค์กรชาวบ้านจะมีบทบาทอย่างสำคัญในการจัดการป่าชุมชนแล้ว อปท. บางแห่งก็มีส่วนร่วมอย่างสำคัญในการอนุรักษ์ และจัดการทรัพยากรป่าไม้ซึ่งขึ้นอยู่กับบริบทของ อปท. แต่ละแห่ง ว่ามีบทบาทมากน้อยแค่ไหน อย่างไร การที่ อปท. (ในที่นี้ คือ อบต.)เข้ามามีบทบาทอย่างสำคัญในการจัดการทรัพยากรป่าเนื่องด้วย พ.ร.บ. สภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ. 2537 ได้ให้อำนาจในการปกครองท้องถิ่นไว้อย่างกว้างขวาง ยังได้กำหนดบทบาทหน้าที่คุ้มครอง ดูแล และบำรุงรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ในเขตพื้นที่รับผิดชอบ (ผจญ สิทธิกัน,2544 : 5 และ อุบลวรรณ สุภาแสน,2543 : 1-3)นอกจากนี้ “ตามมติคณะรัฐมนตรีเมือวันที่ 22 เมษายน 2540 ให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ร่วมกับกระทรวงมหาดไทยโดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เช่น อบต. หรือสภาตำบลและชุมชน เข้าร่วมดูแลรักษาป่าไม้ไม่ให้มีการบุกรุก ทำลาย หรือการใดอันเป็นการกระทบกระเทือนต่อการรักษาป่าและหรือสิ่งแวดล้อมต่อไป ถ้ามีการกระทำการใดๆ อันเป็นการบุกรุกพื้นที่ป่าใหม่หรือเป็นการทำลาย หรือกระเทือนต่อการรักษาป่าและหรือสิ่งแวดล้อมให้ดำเนินการตามกฎหมายอย่างเฉียบขาด” (กรมป่าไม้ : 2540 อ้างใน, ผจญ สิทธิกัน,2544 : 12) รวมถึงหนังสือกระทรวงมหาดไทย ด่วนมาก ที่ มท 0305/ว 1789 ลงวันที่ 4 มิถุนายน 2540 เรื่อง “มาตรการและแนวทางแก้ไขปัญหาที่ดินทำกินและบุกรุกป่าไม้ แจ้งให้จังหวัดดำเนินการแจ้งองค์การบริหารส่วนจังหวัด เทศบาล สุขาภิบาล องค์การบริหารส่วนตำบล ให้มีหน้าที่คุ้มครองดูแล และบำรุงรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมโดยให้รวมถึงป่าไม้ ตามกฎหมายอันเกี่ยวกับหน่วยการปกครองท้องถิ่นนั้นๆ และร่วมกับส่วนราชการอื่นที่เกี่ยวข้องร่วมกันจัดการทรัพยากรที่ดินและป่าไม้ให้เป็นไปอย่างมีระบบโดยพิจารณาจัดสรรงบประมาณสนับสนุนส่วนราชการนั้นๆ...” (กรมป่าไม้ : 2540 อ้างใน, ผจญ สิทธิกัน,2544 : 13) จะเห็นได้ว่า อปท. มีบทบาทและหน้าตามที่กฎหมาย และระเบียบรองรับอย่างกว้างขว้างทำให้ อปท. บางเห็นมีบทบาทเด่นมากในการจัดการทรัพยากรป่าไม้ รวมถึง อปท. แต่ละแห่งก็จะมีรูปแบบ จุดเด่น และข้อจำกัดที่ต่างกัน ดังจะเสนอต่อไปข้างหน้า 3) บทบาท อบต. กับการจัดการป่าชุมชน 1. มีการจำแนกประเภทของป่าชุมชน และกำหนดขอบเขตของพื้นที่ป่าต่างๆ ไว้อย่าชัดเจน เช่น ป่าอนุรักษ์ ป่าใช้สอย เป็นต้น 2. มีการร่างระเบียบกฎเกณฑ์ แนวทางการใช้ประโยชน์จากป่า และมีบทลงโทษสำหรับผู้ฝ่าฝืนกฎระเบียบ รวมถึงแจ้งให้สมาชิกทราบและถือปฏิบัติ 3. มีการประชุมปรึกษาหารือระหว่างสมาชิกเป็นครั้งคราว เพื่อทบทวนกฎเกณฑ์ และแนวทางการจัดการป่าชุมชน (ประชัน พิบูรย์,2544 : 89, อุบลวรรณ สุภาแสน,2543 : 46-50, วรัญญาศิริอุดม,2551 : 254 และ ณัฐวุฒิ พิมพ์ลัดดา,2551: 117-119) การจัดการป่าของ อบต. ในเขต จ.เชียงใหม่ 1. จัดทำโครงการประชาสัมพันธ์ ปลูกจิตสำนึกเพื่อการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้(อบต. หนองจ๊อม, อบต.โหล่งขอด) 2. อบรมให้ความรู้เกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมแก่คนในท้องถิ่น (อบต. หนองจ๊อม, อบต.โหล่งขอด) ให้เจ้าหน้าที่ อบต. สมาชิก อบต. เป็นตัวจักรสำคัญในการเชื่อมโยงนโยบาย และโครงการต่างๆให้ประชาชนชนในท้องถิ่น (กิติศักดิ์ ปานะโปย,2544: 61) 3. พื้นที่ใดที่มีพื้นที่สาธารณะก็ได้มีการจัดตั้งป่าชมชนในเขตหมู่บ้านนั้นๆ(อบต.ดอยหล่อ อบต. ป่าแดด (กิติศักดิ์ ปานะโปย,2544: 61) 4. ดำเนินการร่วมกับหมู่บ้านในการทำแนวป้องกันไฟ (อบต.โหล่งขอด) 5. ปลูกไม้ยืนต้นในพื้นที่ป่าที่มีมาแต่เดิม เพื่อเพิ่มจำนวนต้นต้นไม้ให้มากขึ้น (อบต.โหล่งขอด) 6. มีโครงการจัดตั้งอาสาสมัครดูแลป่าร่วมกับเจ้าหน้าที่ป่าไม้ในเขตพื้นที่ อบต. (อบต.โหล่งขอด) 7. สนับสนุนงบประมาณในการดูแลป่าไม้ (อบต.โหล่งขอด) จะเห็นว่า อบต. ใน จ. เชียงใหม่ ที่มีพื้นที่ป่าชุมชนขนาดเล็กและบางพื้นที่ไม่มี ทำให้ อบต. ไม่ค่อยใส่ใจต่อการจัดการป่าไม้ แต่ในทางกลับกันกับสะท้อนปัญหาการบริหารจัดการ และอุปสรรคในการดำเนินงาน เช่น 1. ความไม่สอดคล้องระหว่างกฎหมายป่าไม้และกฎหมาย อบต. 2. การขาดความรู้ ความเข้าใจ และจิตสำนึกที่ดีเกี่ยวกับการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ของสมาชิก อบต. และประชาชนในพื้นที่ 3. การขาดแผนงานและงบประมาณ โดยตรงสำหรับกิจการจัดการป่าไม้ในส่วนของ อบต. 4. ความไม่ชัดเจนในบทบาทของ อบต. เกี่ยวกับการจัดการป่าไม้ 5. การขาดการประสานงานที่เพียงพอระหว่าง อบต. กับเจ้าหน้าที่ป่าไม้ 6. นายทุนหรือผู้มีอิทธิพลในพื้นที่มีผลต่อการจัดการป่าไม้ รวมถึงการตัดสินปัญหาของ อบต. (ผจญ สิทธิกัน,2544 : 78) 7. การรวมศูนย์ในการจัดการของภาครัฐ(กรมป่าไม้ และกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ตะวัน อินต๊ะวงศ์,2548 : 22)) 8. เจ้าหน้าที่ และสมาชิก อบต.ได้รับข่าวสารการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้น้อยมาก เพียงไม่กี่ครั้งต่อปี (กิติศักดิ์ ปานะโปย,2544: 61) โดย อบต. และประชาชนในพื้นที่ได้เสนอแนวทางที่จะทำให้ อบต. สามารถจัดการทรัพยากรป่าไม้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ คือ 1. ให้ความรู้เกี่ยวกับการอนุรักษ์และจัดการทรัพยากรป่าไม้แก่ สมาชิก อบต. และประชาชนในพื้นที่อย่างจริงจัง 2. ประสานงานและร่วมมือกันอย่างใกล้ชิดกับเจ้าที่ป่าไม้ 3. จัดตั้งหรือจัดหาบุคลากรที่มีหน้าที่รับผิดชอบด้านกิจการจัดการทรัพยากรป่าไม้ไว้ใน อบต. 5. มีการวางแผนการจัดการโดยให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการจัดการ 6. มีการดำเนินกิจกรรมด้านการอนุรักษ์ป่าไม้ทุกปี 7. มีการรณรงค์ปลูกต้นไม้เพื่อเพิ่มพื้นที่สีเขียวขึ้นในพื้นที่ป่าและพื้นที่สาธารณะ เช่น สองข้างถนน ลำเหมือง ป่าช้า เป็นต้น 8. ให้ประชาชนได้เข้ามาร่วมกิจกรรมต่างๆมากขึ้น (ผจญ สิทธิกัน,2544 : 96 และ กิติศักดิ์ ปานะโปย,2544: 58, 64 ) 9. กฎระเบียบในการอนุรักษ์ป่าของทุกหมู่บ้านควรมีการบันทึกไว้เป็นลายลักษณ์อักษร เพื่อให้เกิดความชัดเจนในเรื่องข้อตกลง และข้อห้ามการใช้ประโยชน์จากป่า และทำการเผยแพร่ให้สมาชิกในชุมชนใกล้เคียงได้รับทราบ 10. ควรมีการจัดตั้งกองทุนในระดับตำบลสำหรับการอนุรักษ์ป่า โดยขอจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง หรือไม่ อบต. ก็ต้องตั้งงบประมาณประจำปี เพื่อให้การจัดการทรัพยากรป่าไม้มีประสิทธิภาพสูงสุด 11. ควรมีการร่วมมือในการจัดการป่าไม้ระดับตำบล หรืออำเภอ รวมทั้งพื้นที่มีป่าติดกัน เพื่อแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ในการจัดการป่าไม้ โดย อบต. เป็นศูนย์ประสานงาน 12. ควรมีการออกพระราชบัญญัติป่าชุมชนโดยเร็ว (ตะวัน อินต๊ะวงศ์,2548 : 50) จากการสำรวจพบว่าประชาชนมีความพอใจ หรือความต้องการให้ อบต. จัดการทรัพยากรป่าไม้แทนรัฐร้อยละ 48.8 เห็นด้วยอย่างยิ่ง 18.4 ไม่แน่ใจร้อยละ 26.2 (ตะวัน อินต๊ะวงศ์,2548 : 39)จะเห็นว่าประชาชนส่วนใหญ่ต้องการให้ อบต. เข้ามาจัดการ หรือมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรป่าไม้ เพราะ อบต. เป็นองค์กรที่อยู่ใกล้ชิดประชาชนในท้องถิ่น กิจกรรมของ อบต. ชาวบ้านสามารถจับต้องได้ และตรวจสอบง่ายกว่ากิจกรรมของรัฐส่วนกลาง อย่างไรก็ตามแม้ว่าปัจจุบัน อบต. ตัวอย่างข้างต้นจะมีบทบาทน้อยในการจัดการทรัพยากรป่าไม้ แต่ในอนาคตอันใกล้ บทบาทหน้าที่ของ อบต. ต้องมากขึ้น มีความพร้อมทั้งความรู้ และบุลากร รวมถึงงบประมาณ เพื่อสอดรับกับการกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น แต่อย่างไรก็ตามหน่วยงานภาครัฐอื่นๆ หรือแม้แต่ อบต. ต้องออกกฎหมาย ระเบียบข้อบังคับ เพื่อไม่ให้อำนาจ หน้าที่ซ้อนทับ หรือแม้อำนาจหน้าที่จะซ้อนทับกัน ก็ต้องมีหน่วยงานคอยประสานเพื่อให้การจัดการทรัพยากรป่าไม้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด 4) การจัดการป่าชุมชน ที่ อบต. มีบทบาทสูง กรณี อบต. ศรีบัวบาน อ.เมือง จ.ลำพูน แต่อย่างไรก็ตาม อบต. มีอำนาจตามกฎหมาย และมีงบประมาณ ทำให้ อบต.ศรีบัวบาน เป็นหน่วยงานหลักในการประสานงาน และจัดการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ในระดับตำบล บทบาทของ อบต. ศรีบัวบานในการจัดการป่าชุมชน (อุบลวรรณ สุภาแสน,2543 : 130-131)คือ 1. สมาชิก อบต. ส่วนหนึ่งเป็นผู้นำหมู่บ้านในการอนุรักษ์ป่าชุมชนอยู่แล้ว คอยเป็นตัวประสานงานระหว่างชุมชนกับ อบต. 2. การที่ อบต. ศรีบัวบานมีหลายหมู่บ้านและแต่ละหมู่บ้านมีป่าชุมชน ทำให้ อบต. ศรีบัวบาน มีสถานะเป็นศูนย์กลางประสานงานระหว่างคณะกรรมการป่าชุมชนของหมู่บ้านต่างๆ 3. ในเขตพื้นที่ อบต. ศรีบัวบ้านมีป่าชุมชนจำนวนมาก และมีประวัติศาสตร์การจัดการป่าชุมชนมายาวนานกว่า 80 ปี ทำให้พื้นที่นี้มีความเข้มแข็งในการจัดการ ผู้นำส่วนหนึ่งของป่าชุมชนได้เข้ามาเป็นผู้บริหาร และสมาชิก อบต. ทำให้การจัดการระหว่างองค์กรรัฐ (อบต.) และภาคประชาชนเป็นไปได้ด้วยดี (อุบลวรรณ สุภาแสน,2543 : 43-50) แต่อย่างไรก็ตาม อบต. ศรีบัวบานก็ไม่มีอำนาจอย่างเบ็ดเสร็จในการเข้าไปจัดการป่าชุมชนที่ชาวบ้านเป็นผู้ดูแล เป็นแต่เพียง หน่วยประสานงานกลางเท่านั้น รวมถึงความสัมพันธ์ระหว่างผู้บริหาร อบต. สมาชิก อบต. กับคณะกรรมการป่าชุมชนก็มีผลอย่างมากต่อการจัดการป่าชุมชน การทำงานร่วมมือกันระหว่างชาวบ้านและ อบต. กรณี อบต. ศรีบัวบาน ในการอนุรักษ์ป่าชุมชนในพื้นที่นี้มีมาก่อนการจัดตั้ง อบต. และเป็นพื้นที่ที่พิสูจน์ให้เห็นความสำเร็จของการจัดการป่าชุมชนโดยชาวบ้าน โดยเริ่มต้นจากการอนุรักษ์ป่าต้นตะเคียนเพียง 60 ไร่ ในปี พ.ศ. 2458 จนในปัจจุบันมีพื้นที่ป่าอนุรักษ์มากกว่า 3,000 ไร่ โดยการจัดการป่าของชุมชนบ้านทุ่งยาว อบต.ศรีบัวบาน ใช้รูปแบบประชาคม โดยแบ่งป่าออกเป็นป่าอนุรักษ์ และป่าใช้สอย มีกรรมการป่าชุมชนจำนวน 64 คน จาก 2 หมู่บ้าน คือ บ้านทุ่งยาว และบ้านทุ่งยาวเหนือ กรรมการมีวาระ 2 ปี กรรมการเลือกจากผู้อาวุโส และผู้นำในท้องถิ่น เช่น ผู้ใหญ่บ้าน อบต. ซึ่งการจัดการป่าชุมชนในบ้านทุ่งยาว ในเขต อบต. ศรีบัวบาน มีรูปแบบที่คล้ายกับป่าชุมชนในเขตพื้นที่อำเภอบ้านหลวง จังหวัดน่านตามการศึกษาของ มงคล สุกใส ( 2538 : 66-70 ) การจัดการป่าชุมชนของบ้านทุ่งยาวได้มีการออกกฎ ระเบียบการใช้ป่าชุมชน เพื่อเป็นแนวทางในการอนุรักษ์ป่าไม้ กฎระเบียบบางข้อ(อุบลวรรณสุภาแสน,2543 : 46-50 ) เช่น 1. ห้ามตัดไม้ทุกชนิดในป่าอนุรักษ์และป่าใช้สอย ยกเว้นได้รับอนุญาตจากคณะกรรมการป่าไม้ - ให้คนยากจน หรือผู้ที่แยกครอบครัวใหม่ สามารถขออนุญาตตัดไม้มาสร้างบ้านได้เพียงครั้งเดียวโดยขอไม่เกิน 15 ต้น - หากนำมาสร้างที่พักพิงชั่วคราวในไร่ สวน (ห้าง ตูบ) ขอได้ไม่เกิน 12 ต้น ขนาดของไม้พื้นที่หน้าตัดไม่เกิด 6 นิ้ว และขอได้ปีละไม่เกิน 10 รายเท่านั้น - หากผู้ใดลักลอบตัดไม้โดยไม่ได้รับอนุญาตจากคณะกรรมการป่าไม้ ผู้ใหญ่บ้านและคณะกรรมการป่าไม้มีสิทธิโดยชอบธรรมในการปรับไหม โดยปรับนิ้วละ 2,000 บาททุกๆความยาว 1 เมตร และยึดของกลางเป็นของหมู่บ้าน 2. ไม้ที่ล้มตายตามธรรมชาติให้นำมาใช้ประโยชน์ส่วนรวม 3. ห้ามนำสมุนไพรหายากออกจากป่าก่อนได้รับอนุญาต 5. ห้ามนำกล้วยไม้ทุกชนิดออกจากป่า 6. ห้ามนำหิน ดิน ออกจากป่าก่อนได้รับอนุญาต และจะอนุญาตให้ชาวบ้านทุ่งยาวเท่านั้น 7. ห้ามคนหมู่บ้านอื่นเข้า มาล่าสัตว์ทุกชนิด สำหรับคนในหมู่บ้านทุ่งยาว ให้สามารถล่าสัตว์เพื่อบริโภคได้ แต่ห้ามนำไปขาย 8. อนุญาตให้คนในหมู่บ้านอื่นเข้ามาเก็บเห็ดในป่าได้ “กฎระเบียบนี้ เรียกว่า“สัญญาประชาคม” ของหมู่บ้านทุ่งยาวทั้งหมด ผู้ใดจะกล่าวว่าไม่รู้ สอคล้องกับการจัดการป่าชุมชนของบ้านม้งหนองหอย ที่มีการจัดแบ่งป่าออกเป็นป่าใช้สอย 1. เป็นตัวเชื่อมหรือผู้ประสานงานระหว่างภาครัฐและหมู่บ้านในด้านต่างๆ - กำหนดนโยบายและแนวทางในการจัดการพื้นที่ป่าลุ่มน้ำ และทรัพยากรอื่นๆ นอกจากนี้เรายังเห็นบทบาทของ อบต. แม่ทา อบต. ทาเหนือ อ.แม่ออน จ. เชียงใหม่ อบต.ทา อบต. มีบทบาทอย่างสำคัญในการสนับสนุนด้านงบประมาณ บุคลากร การรักษากฎระเบียบ การตรวจตราเฝ้าระวัง ฯลฯ ทำให้ อบต. ขยายบทบาทหน้าที่ด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้อย่างสำคัญ แม้ว่าจะมีข้อถกเถียงว่าการออกข้อบัญญัติสามารถทำได้หรือไม่ แม้ว่า อปท. จะยังคงมีอุปสรรคปัญหาอยู่ เช่น ขาดองค์ความรู้ บุคลากร งบประมาณ และกฎหมายที่มีความเหลื่อมล้ำระหว่างหน่วยงาน ทำให้ อปท.ไม่สามารถบริหารจัดการได้เต็มที่ รวมถึง การที่อปท.พึ่งตั้งได้ไม่นานทำให้ขาดความเข้าใจระหว่าง อปท. และชาวบ้าน แต่เราจะเห็นว่า อปท.สามารถรักษาทรัพยากรป่าไม้ได้อย่างดีอปท. ซึ่งเป็นที่คาดการณ์ได้ว่า อปท. จะมีบทบาทอย่างสำคัญต่อไปในอนาคตในการดูแลป่าไม้และทรัพยากรธรรมชาติอื่นๆ
เอกสารอ้างอิง กรมป่าไม้. รายงานการประชุมสัมมนาเชิงปฏิบัติการเรื่ององค์การบริหารส่วนท้องถิ่นทิศทางการ พัฒนาป่าชุมชน. กรุงเทพฯ: ส่วนป่าชุมชน กรมป่าไม้, 2540. กอบกุล รายะนาคร. องค์ปกครองส่วนท้องถิ่น : สถานภาพ และช่องว่างการศึกษา. เชียงใหม่ : สถาบันศึกษานโยบายสาธารณะ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2554. กิติศักดิ์ ปานะโปย. ความรู้และทัศนคติของสมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบลต่อการอนุรักษ์ ทรัพยากรป่า อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาส่งเสริมการเกษตรบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2544. โกมล แพรกทอง. ป่าชุมชนในประเทศไทย คู่มือเจ้าหน้าที่รัฐ. กรุงเทพฯ : ฝ่ายส่งเสริมและพัฒนา ป่าชุมชน กองจัดการที่ดินป่าสงวนแห่งชาติ กรมป่าไม้ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, มปป. ชัยพงษ์ สำเนียง.องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น กับการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดล้อม. สถาบันศึกษานโยบายสาธารณะ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2554. การจัดการทรัพยากรน้ำขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. เผยแพร่ในเว็ปไซด์ประชาไท (23/12/54) http://prachatai.com/journal/2011/12/38463 ชาญยุทธจันทรากุล. ศักยภาพในการจัดการทรัพยากรป่าไม้ของประชาชนในลุ่มน้ำแม่อิง ตอนบน จังหวัดพะเยา. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการมนุษย์กับสิ่งแวดล้อม บัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2543. ณัฐวุฒิ พิมพ์ลัดดา. ความขัดแย้งและการจัดการความขัดแย้งของทรัพยากรป่าไม้โดยการ จัดการร่วม : กรณีศึกษาบ้านห้วยขนุน ตำบลดอยแก้ว อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการใช้ที่ดินและการจัดการทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2551. ตะวัน อินต๊ะวงศ์. บทบาทขององค์กรบริหารส่วนตำบลและประชาชนในการจัดการทรัพยากรป่า ไม้ : กรณีศึกษาการจัดการป่าไม้แม่หาด ตำบลโปงทุ่ง อำเภอดอยเต่า จังหวัดเชียงใหม่. การค้นคว้าแบบอิสระรัฐศาสตรมหาบัณฑิต. สาขาวิชาการเมืองและการปกครอง บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2548. เธียรสกุล บรรหาร. ปัจจัยทางสังคมของกำนันและผู้ใหญ่บ้านที่มีต่อการปฏิบัติหน้าที่ในการ อนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ : กรณีศึกษาจังหวัดลำปาง.วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการมนุษย์กับสิ่งแวดล้อม บัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2544. นรินทร์ ประทวนชัย. การจัดการทรัพยากรป่าไม้ของชุมชนบนพื้นที่สูงบ้านโป่งฝา อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่.วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการมนุษย์กับสิ่งแวดล้อม บัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2543. ประชัน พิบูลย์. ศักยภาพการพัฒนาป่าชุมชน โดยองค์การบริหารส่วนตำบลใน อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่.วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาส่งเสริมการเกษตรบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2544. ประวิทย์ เรืองจรัส.การจัดการทรัพยากรป่าไม้โดยชุมชน : กรณีศึกษาชุมชนลุ่มน้ำงาว อำเภอ งาว จังหวัดลำปาง. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการมนุษย์กับสิ่งแวดล้อม บัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2544. ผจญ สิทธิกัน. บทบาทองค์การบริหารส่วนตำบลในการจัดการทรัพยากรป่าไม้ : กรณีศึกษา จังหวัดเชียงใหม่. การค้นคว้าแบบอิสระรัฐศาสตรมหาบัณฑิต. สาขาวิชาการเมืองและการปกครอง บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2544. มงคล สุกใส. การอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ : ศึกษาเฉพาะกรณี กิ่งอำเภอบ้านหลวง จังหวัดน่าน. วิทยานิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการเมืองและการปกครอง บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2538. เสน่ห์ จามริก และยศ สันตสมบัติ. ป่าชุมชนในประเทศไทย : แนวทางการพัฒนา เล่ม 2 ป่าฝน เขตร้อนกับภาพรวมของป่าชุมชนในประเทศไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : สถาบันชุมชนท้องถิ่นพัฒนา, 2546. อุบลวรรณ สุภาแสน.บทบาทขององค์การบริหารส่วนตำบลและประชาชนในการจัดการ ทรัพยากรป่าไม้ในตำบลศรีบัวบานอำเภอเมือง จังหวัดลำพูน. วิทยานิพนธ์รัฐศาสตร มหาบัณฑิต สาขาวิชาการเมืองและการปกครอง บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2543.
[1] งานในส่วนนี้เป็นการสำรวจพรมแดนความรู้ของการจัดการทรัพยากรป่าไม้ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จากวิทยานิพนธ์และหนังสือที่ศึกษาอปท. ในพื้นที่ภาคเหนือ แต่ด้วยเวลาที่จำกัดจึงทำได้ในระดับหนึ่ง เพื่อชี้ให้เห็นถึงรูปแบบการจัดการ ข้อจำกัด และแนวทางที่เหมาะสมต่อไปในอนาคต งานนี้เป็นส่วนหนึ่งของโครงการวิจัย “การศึกษานโยบายสาธารณะเพื่อขับเคลื่อนการกระจายอำนาจสู่ อปท.และชุมชน” สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และ โครงการ “องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นของภาคประชาชน และการขยายพื้นที่ทางการเมืองของประชาชน” สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) อย่างไรก็ตามงานชิ้นนี้ได้รับความเมตตาจาก ศ.ดร.มิ่งสรรพ์ ขาวสะอาด รศ.ดร.กอบกุล รายะนาคร ที่ให้ความรู้ และโอกาสในการทำงาน ร่วมรับฟังการสัมนา และลงพื้นที่ในหลายๆ ที่ซึ่งทำให้เกิดความรู้ ความคิด และความเข้าใจต่อ อปท. อย่างมากมาย ขอบคุณ รศ.ดร.ไชยันต์ รัชชกูล ครูผู้กรุณาในหลายวาระ หลายโอกาส ร่วมแลกเปลี่ยน พูดคุยอย่างเท่าเทียม ศ.ดร.สมชัย ฤชุพันธุ์ รศ.สุรัสวดี หุ่นพยนต์ ที่ให้โอกาสในการทำงานและข้อเสนอแนะ ขอบคุณเพื่อนร่วมงานทุกๆท่านโดยเฉพาะพี่อร ที่เป็นธุระในหลายเรื่องให้ ชัยนุวัฒน์ ปูนคำปีน, รุ่งเกียรติ กิติวรรณ, อาร์ม, ฟิวส์, ท็อป, แดน, ที่เป็นธุระในเรื่องต่างๆ ให้ อย่างไรก็ตามข้อบกพร่องของงานชิ้นนี้ไม่ว่าเกิดจากปัจจัยใด ย่อมเป็นของผู้เขียนอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ [2] ณรงค์ ใจหาญ จาก: http://law.tu.ac.th/law_center/law_document/book/b2-10.html [3] มาตรา 16 ภายในเขตอุทยานแห่งชาติ ห้ามมิให้บุคคลใด (1)ยึดถือหรือครอบครองที่ดิน รวมตลอดถึงก่อสร้าง แผ้วถาง หรือเผาป่า(2)เก็บหา นำออกไป ทำด้วยประการใดๆ ให้เป็นอันตราย หรือทำให้เสื่อมสภาพ ซึ่งไม้ยางไม้น้ำมันยาง น้ำมันสน แร่หรือทรัพยากรธรรมชาติอื่น (3) นำสัตว์ออกไป หรือทำด้วยประการใดๆ ให้เป็นอันตรายแก่สัตว์ (4)ทำด้วยประการใดๆ ให้เป็นอันตรายหรือทำให้เสื่อมสภาพแก่ดิน หินกรวดหรือทราย (5) เปลี่ยนแปลงทางน้ำหรือทำให้น้ำในลำน้ำ ลำห้วย หนอง บึงท่วมท้น หรือเหือดแห้ง (6) ปิดหรือทำให้กีดขวางแก่ทางน้ำหรือทางบก (7) เก็บหา นำออกไปทำด้วยประการ ใดๆ ให้เป็นอันตราย หรือทำให้เสื่อมสภาพ ซึ่งกล้วยไม้ น้ำผึ้ง ครั่งถ่านไม้ เปลือกไม้ หรือมูลค้างคาว (8) เก็บ หรือทำด้วยประการใด ๆให้เป็นอันตรายแก่ดอกไม้ ใบไม้หรือผลไม้ (9)นำยานพาหนะเข้าออกหรือขับขี่ยานพาหนะในทางที่มิได้จัดไว้เพื่อการนั้นเว้นแต่จะได้รับอนุญาตจากพนักงานเจ้าหน้าที่ (10)นำอากาศยานขึ้นลงในที่ที่มิได้จัดไว้เพื่อการนั้นเว้นแต่จะได้รับอนุญาตจากพนักงานเจ้าหน้าที่ (11)นำหรือปล่อยปศุสัตว์เข้าไป (12) นำสัตว์เลี้ยงหรือสัตว์พาหนะเข้าไปเว้นแต่จะได้ปฏิบัติตามระเบียบที่อธิบดีกำหนดโดยอนุมัติของรัฐมนตรี (13)เข้าไปดำเนินกิจการใดๆ เพื่อหาผลประโยชน์เว้นแต่จะได้รับอนุญาตจากพนักงานเจ้าหน้าที่ (14) ปิดประกาศ โฆษณาหรือขีดเขียนในที่ต่างๆ (15)นำเครื่องมือสำหรับล่าสัตว์หรือจับสัตว์ หรืออาวุธใดๆเข้าไปเว้นแต่จะได้รับอนุญาตจากพนักงานเจ้าหน้าที่และปฏิบัติตามเงื่อนไขซึ่งพนักงานเจ้าหน้าที่ผู้อนุญาตนั้นกำหนดไว้ (16)ยิงปืน ทำให้เกิดระเบิดซึ่งวัตถุระเบิด หรือจุดดอกไม้เพลิง (17)ส่งเสียงอื้อฉาวหรือกระทำการอื่นอันเป็นการรบกวนหรือเป็นที่เดือดร้อนรำคาญแก่คนหรือสัตว์ (18)ทิ้งขยะมูลฝอยหรือสิ่งต่างๆ ในที่ที่มิได้จัดไว้เพื่อการนั้น(19)ทิ้งสิ่งที่เป็นเชื้อเพลิงซึ่งอาจทำให้เกิดเพลิง [4] สัมภาษณ์นายก อบต.แม่ทา นายกนกศักดิ์ ดวงแก้วเรือน วันศุกร์ที่ 8 เมษายน 2554 ณ ห้องประชุมสถาบันศึกษาศึกษานโยบายสาธารณะ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่และนายก อบต. ทาเหนือสมาชิก อบต. และชาวบ้าน ต.ทาเหนือ วันพุธที่ 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2554 ณ ห้องประชุม องค์การบริหารส่วนตำบลทาเหนือ
สมัครรับข่าวความเคลื่อนไหวจากประชาไท ผ่านทางอีเมล ดูรายละเอียดที่ http://groups.google.com/group/prachatai-newspaper  | |
| Posted: 24 Jan 2012 02:39 AM PST  "นี่ก็ไม่ใช่เรื่องใหม่ในสังคมไทย สังคมไทยเคยพูดเรื่องนี้มาแล้วตั้งแต่ปี 2475" เสวนา 'ลบล้างผลพวงรัฐประหาร – นิรโทษกรรม- ปรองดอง', 22 ม.ค. 55, หอประชุมศรีบูรพา ม.ธรรมศาสตร์  | |
| ทหารอากาศเยเมน ประท้วงหลังปธน. หนีไปรักษาตัวนอกประเทศ Posted: 24 Jan 2012 02:33 AM PST หลังจากที่ ปธน. ซาเลห์ ผู้ถูกประชาชนประท้วงขับไล่มาตั้งแต่ปีที่แล้ว ออกจากประเทศเพื่อไปรั 23 ม.ค. 2012 - กลุ่มทหารอากาศใน 4 ฐานทัพอากาศของเยเมนออกมาประท้ อับดุล-คาเดอ ซูเฟียน เจ้าหน้าที่อาวุ ที่ฐานทัพฯ ในอัล อนัด มีป้ายประท้วงเขียนว่า "ไม่เอาความอยุติธรรม ไม่เอาเผด็จการ ไม่เอาการทุจริต" ด้านพันเอก โมฮัมเมด อัล-คูบาตี ผู้ประจำการที่ฐานทัพอากาศในกรุ โดยกลุ่มทหารอากาศได้ถูกกองกำลั ประธานาธิบดี ซาเลห์ ออกจากเยเมนในวันอาทิตย์ที่ผ่ ทางสหรัฐฯ ได้อนุญาตวีซ่าท่องเที่ยวให้กั สำนักข่าวของเยเมนรายงานว่ ผู้ประท้วงในวันอาทิตย์ โดยประชาชนชาวเยเมนได้ชุมนุมที่ การงดเว้นโทษให้ซาเลห์เป็นหนึ่ ที่มา สมัครรับข่าวความเคลื่อนไหวจากประชาไท ผ่านทางอีเมล ดูรายละเอียดที่ http://groups.google.com/group/prachatai-newspaper  | |
| ชาวไตแดงตั้งพรรคการเมืองเตรียมร่วมเลือกตั้งซ่อมพม่า Posted: 24 Jan 2012 01:26 AM PST ชาวไตแดง หรือ ไตแลง เชื้อสายตระกูลไทซึ่งมีมีถิ่นอาศั มีรายงานว่า ชนชาวไตแดงในพม่าได้ยื่ สมาชิกพรรคไตแดง (TNDP) คนหนึ่งเปิดเผยว่า สาเหตุที่จัดตั้งพรรคการเมื สำหรับพรรคไตแดง (TNDP) ที่กำลังอยู่ระหว่างยื่นจดทะเบี ทั้งนี้ชาวไตแดง หรือ ไตแลง เป็นชนเชื้อสายเดียวกับไทใหญ่ ปัจจุบันมีถิ่นอาศัยอยู่มากในรั
ชมภาพ / อ่านข่าวย้อนหลังได้ที่
"คนเครือไท" เป็นศูนย์ข่าวภาคภาษาไทยเครือข่ สมัครรับข่าวความเคลื่อนไหวจากประชาไท ผ่านทางอีเมล ดูรายละเอียดที่ http://groups.google.com/group/prachatai-newspaper  | |
| TCIJ: แกนนำค้านเขื่อนราษีไศลรอดคุก ศาลฎีกาให้รอลงอาญา Posted: 24 Jan 2012 12:10 AM PST ศาลจังหวัดศรีสะเกษอ่านคำพิพากษาฎีกา คดีแกนนำค้านโครงการเขื่อนราษีไศล ยืนตามศาลอุทธรณ์ จำคุก 2 ปี แต่ให้รอลงอาญา 2 ปี พร้อมคุมประพฤติ อีก 1 ปี  ภาพ: ชาวบ้านเข้าให้กำลังใจและแสดงความยินดีกับนายไพจิตร ศิลารักษ์ แกนนำค้านโครงการเขื่อนราษีไศล จาก: Hemmarach Lobnongbua วันนี้ (24 ม.ค.55) เมื่อเวลาประมาณ 9.30 น.ศาลจังหวัดศรีสะเกษอ่านคำพิพากษาฎีกาที่ 7644/2555 คดี นายไพจิตร ศิลารักษ์ แกนนำค้านโครงการเขื่อนราษีไศล ถูกตั้งข้อหาบุกรุกสถานที่ราชการในยามวิกาลและทำลายทรัพย์สิน จากกรณีการชุมนุมเรียกร้องให้เกิดการแก้ปัญหาของกลุ่มสมัชชาคนจน และบุกเข้าไปชุมนุมที่หัวงานเขื่อนราษีไศล อ.ราษีไศล จ.ศรีสะเกษ เมื่อเดือนพฤษภาคม 2543 คดีดังกล่าว ศาลชั้นต้น ตัดสินจำคุก 2 ปี ต่อมาชั้นศาลอุทธรณ์ก็พิพากษายืนตามศาลชั้นต้น ผู้ต้องหา จึงได้ต่อสู้ในชั้นฎีกา โดยในวันนี้ศาลฎีกาได้พิพากษายืนตามศาลอุทธรณ์ แต่โทษจำคุกให้รอการลงโทษไว้ก่อน 2 ปี และให้คุมความประพฤติจำเลยไว้ มีกำหนด 1 ปี หลังจากได้รับฟังการอ่านคำพิพากษาแล้ว บรรดาชาวบ้านสมัชชาคนจน และขบวนการประชาชนเพื่อสังคมที่เป็นธรรม (Pmove) หลายร้อยคนที่มาให้กำลังใจกับนายไพรจิตร และมาร่วมฟังคำปราศรัยที่บริเวณศาลากลางศรีษะเกษตั้งแต่เมื่อวันที่ 23 ม.ค.ที่ผ่านมา ต่างแสดงความยินดี ทั้งนี้ ก่อนหน้าที่จะเข้ารับฟังคำตัดสินของศาลฎีกา นายไพจิตรได้เขียนบทความระบุถึงที่มาและความรู้สึกของเขาต่อคดีดังกล่าว มีรายละเอียดดังต่อไปนี้
สมัครรับข่าวความเคลื่อนไหวจากประชาไท ผ่านทางอีเมล ดูรายละเอียดที่ http://groups.google.com/group/prachatai-newspaper  | |
| Posted: 23 Jan 2012 11:06 PM PST จิตสาธารณะคือการที่สมาชิกในสังคมตระหนักถึงความสำคัญในการเสียสละแบ่งทรัพยากรหรือผลประโยชน์ส่วนตนให้กับสังคม เพื่อให้สังคมนั้นนั้นนำทรัพยากรหรือผลประโยชน์ส่วนนี้มาใช้ก่อเกิดประโยชน์ให้กับสมาชิกทุกคนในสังคมตลอดจนตัวผู้ให้เอง เราจะมาเริ่มต้นอธิบายกันว่าเหตุใดมนุษย์จึงมีความเชื่อเช่นนั้น? ดังนั้นมนุษย์จึงรวมตัวกันอยู่เป็นสังคม และกำหนดกรอบของสังคมเพื่อคุ้มครองสิ่งของที่ตนครอบครอง อย่างไรก็ตามปัญหาต่างๆ จะตามมามากมายยิ่งขึ้นถ้าจำนวนกรรมสิทธิ์ของเอกชนมากขึ้นตามลำดับ เราจะสามารถระบุได้อย่างไรว่า ของที่ใช้ร่วมกันไม่สามารถแยกจากกันได้ อย่างเช่น อากาศที่หายใจนั้นเป็นของบุคคลใดบุคคลหนึ่ง เพื่อลดข้อขัดแย้งในสังคม สังคมจึงมีสินค้าสาธารณะขึ้นเพื่อให้ทุกคนในสังคมมีสิทธิร่วมใช้โดยมิได้ระบุว่ามันเป็นของปัจเจกคนใดคนหนึ่ง การกำหนดสินค้าสาธารณะนั้นนอกจากเพื่อลดข้อขัดแย้งแล้ว ยังส่งผลช่วยเกิดประโยชน์ให้กับปัจเจกบุคคลและสังคมโดยรวมมากกว่าการเห็นแก่ตัวครอบครองทุกอย่างเพียงผู้เดียว ยกตัวอย่างเช่น สมมติ นาย ก ต้องการสร้างสะพานข้ามแม่น้า ซึ่งถ้า นาย ก ต้องการสร้างเพื่อใช้คนเดียวแล้วกีดกันไม่ให้ผู้อื่นใช้ นาย ก ต้องสะสมเงินเป็นเวลานานเท่าใดถึงสามารถสร้างสะพานได้ และถ้าคนทั้งสังคมคิดเหมือนนาย ก แต่ละคนคงต้องเก็บเงินเพื่อสร้างสะพานทั้งชีวิต และสมมติเมื่อทุกคนเก็บเงินและสร้างเสร็จแล้ว สังคมนี้จะมีสะพานจำนวนมากโดยไม่จำเป็น แต่ถ้าทุกคนในสังคมเจียดเงินรวมกันสร้างสะพานหนึ่งเส้นเพื่อให้ทุกคนได้ใช้เป็นสินค้าสาธารณะแล้ว ทุกคนในสังคมก็สามารถมีสะพานใช้ได้ทันใจ และประหยัดทรัพยากรส่วนตัวและส่วนรวมได้มากกว่า แนวความคิดที่นำทรัพยากรส่วนบุคคลมาเป็นทรัพยากรสาธารณะ หรือการก่อให้เกิดจิตสาธารณะนั้นมีสองแนวความคิดคือ สายอรรถประโยชน์นิยม (utilitarisme) และสายเสรีนิยม (liberal) Utilitarisme and Liberalisme ถึงแม้มนุษย์แสวงหาประโยชน์ตนเองสูงสุด แต่ก็ตระหนักถึงความสำคัญในสภาพความเป็นอยู่ของสังคมที่สามารถส่งผลกระทบต่อประโยชน์ของพวกเขาทั้งทางตรงและทางอ้อม policy maker ที่เป็นพวกอรรถประโยชน์นิยมจึงสนใจที่จะแสวงหาว่าควรจะโอนถ่ายทรัพยากรของแต่ละคนมาเท่าไรเพื่อนำทรัพยากรนี้ไปใช้ผลิตนโยบายสาธารณะที่ส่งผลประโยชน์ให้ทุกคนในสังคมสูงสุดและส่งผลให้ welfare สังคมมากขึ้นตามมา เมื่อเขียนสมการจึงได้ว่า
W คือ welfare ของสังคม, สมการที่หนึ่งอยู่ภายใต้เงื่อนไขว่า อย่างไรก็ตามมนุษย์มีกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินของตน ผู้ใดจะมาพรากมิได้ การที่รัฐโอนถ่ายทรัพยากรของเอกชนเพื่อไปใช้นโยบายสาธารณะจึงเป็นการละเมิดกรรมสิทธิ์ แต่ทว่าสังคมต้องการทรัพยากรเพื่อมาทำนโยบายสาธารณะให้เป็นจริง และปัจเจกบุคคลก็ตระหนักผลดีนี้เช่นกัน ปัจเจกบุคคลจึงเข้าร่วมสังฆกรรมนี้โดยการทำสัญญาประชาคม ให้องค์กรทางสังคมเป็นผู้มีอำนาจในการโอนถ่ายทรัพยากร ซึ่งองค์การทางสังคมนี้คือองค์การบริหารที่มีอำนาจทางกฎหมายรองรับ ถ้ารัฐกระทำการยึดกรรมสิทธิ์เอกชนใดๆ โดยปราศจากกฎหมายแล้วมันก็ไม่ต่างอะไรจากการปล้น ในสายเสรีนิยมมีความเชื่อต่างจากสายอรรถประโยชน์นิยมว่า ปัจเจกบุคคลมีจิตสำนึกสาธารณะได้เองโดยรัฐไม่ต้องแทรกแซง ซึ่งต่างจากสายอรรถประโยชน์นิยมที่เชื่อว่า ปัจเจกบุคคลมีสายตาไม่กว้างไกลไม่สามารถรู้ได้ว่าควรจะถ่ายโอนทรัพยากรเท่าไร และการรอคอยความเมตตาให้คนบริจาคนั้นเป็นสิ่งที่ไม่แน่นอน ดังนั้นรัฐจึงต้องเข้ามาแทรกแซงกำหนดว่าแต่ละคนควรจ่ายเท่าไร สำหรับสายเสรีนิยมนั้นการถ่ายโอนทรัพยากรของเอกชนเกิดได้เฉพาะกรณีที่เอกชนยินยอมมอบให้เอง เช่นการบริจาค แต่จุดประสงค์ของสายเสรีนิยมนั้นมิใช่ welfare ของสังคม แต่ต้องการ maximize อรรถประโยชน์ของตนเอง และเป็นตัวปัจเจกบุคคลเองที่รู้ว่าควรจะจ่ายให้สาธารณะเท่าไรเพื่อที่ว่าตนเองได้ประโยชน์จากการให้ทั้งทางตรงและทางอ้อม สมการจึงเขียนได้ว่า (2)
สมการที่สองมีจุดประสงค์เพื่อหา ภาษีและการบริจาค ภาษีคือ จำนวนเงินที่เอกชนมีหน้าที่ต้องจ่ายให้กับรัฐตามหน้าที่ที่กติกากฎหมายบ้านเมืองเขียนเอาไว้ เพื่อที่ว่ารัฐจะได้นำภาษีมาใช้กับนโยบายสาธารณะเพื่อประโยชน์ทั้งต่อคนจ่ายภาษีและทุกคนในสังคม และเมื่อปัจเจกชนตัดสินใจที่จะเซ็นสัญญาประชาคมนี้จึงต้องมีภาระหน้าที่ตามมา ภาษีโดยตัวของมันเองแล้วคือการลดทรัพย์สินของปัจเจกชนอันเป็นการลดกำลังซื้อและอรรถประโยชน์โดยตรง และสิ่งที่แตกต่างระหว่างภาษีกับเงินบริจาคคือ ภาษีนำมาเพื่อใช้กับนโยบายสาธารณะโดยที่รัฐบาลมีจุดมุ่งหมายเพื่อให้เกิดสวัสดิภาพโดยรวมในสังคมสูงสุด ดังนั้นบางนโยบายสาธารณะอาจไม่ส่งผลกระทบต่อ นาย ก แต่อาจจะส่งผลดีกับนาย ข และส่งผลเสียต่อ นาย ค แต่เมื่อรวมผลประโยชน์แต่ละคนรวมกันแล้วปรากฏว่า สวัสดิภาพของสังคมดีขึ้นนโยบายนี้ย่อมสมเหตุสมผล ซึ่งต่างจากเงินบริจาคตรงที่คนให้เป็นคนตัดสินใจยินยอมเองและผลประโยชน์จากการบริจาคก็ให้กับตัวผู้ให้เองโดยตรง จึงไม่แปลกที่การเสียภาษีสร้างความไม่พอใจให้กับคนบางกลุ่ม และคนจำนวนมากจึงทำการหลีกเลี่ยงภาษี หรือออกมาโวยวายจะไม่จ่ายภาษี แต่ทว่าภาษีเป็นหน้าที่ที่ทุกคนในสังคมต้องจ่ายตามกฎหมาย ข้ออ้างที่จะไม่จ่ายภาษีเพราะว่านโยบายสาธารณะไม่ได้ให้ประโยชน์แก่ตน หรืออวดอ้างว่าภาษีนั้นเป็นกรรมสิทธิ์ของตน ดังนั้นตนควรมีสิทธิในการกำหนดนโยบายสาธารณะเองนั้นย่อมฟังไม่ขึ้น บุคคลย่อมต้องรับผลของการไม่จ่ายภาษีเอง แต่สิ่งที่น่าประหลาดใจกับเหตุการณ์ในสังคมไทยปัจจุบันชี้ให้เห็นว่ามีคนจำนวนมากไม่เข้าใจว่าภาษีคืออะไร การอวดอ้างว่า ภาษีเป็นของบุคคลใดบุคคลหนึ่งแล้วมีการลำเลิกบุญคุณนั้นจึงเป็นการไร้เหตุผลยิ่ง เพราะ
ส่วนเงินบริจาคนั้น ผลประโยชน์ที่ได้จากการทำบุญมีทั้งทางตรง เช่น ทำบุญเพื่อได้ชื่อเสียง สร้างภาพลักษณ์ ได้การยอมรับในสังคม เพื่อลดภาษี ได้ความอิ่มเอมใจ หรือตลอดจนเพื่อได้ขึ้นสวรรค์เป็นต้น ผลประโยชน์ทางอ้อม เช่น เงินบริจาคให้กับสมาคมหนึ่ง นำไปช่วยให้เด็กมีการศึกษามากขึ้นและลดอัตราการเกิดอาชญากรรมเป็นการส่งผลทางอ้อมให้ผู้ให้สามารถมีชีวิตในสังคมได้อย่างสงบสุข อย่างที่กล่าวไว้แล้ว การบริจาคแตกต่างจากภาษีสองประการคือ การบริจาคมีไว้เพื่อผลประโยชน์ของตนเอง และผู้ให้รู้เองว่าจะให้เท่าไรถึงจะดีกับตัวเองที่สุด แตกต่างจากภาษีที่รัฐเป็นคนมาตัดสินโดยที่ไม่รู้ว่าผู้เสียภาษีจะได้ประโยชน์จริงหรือไม่ ดังนั้นจึงไม่แปลกใจเลยที่ เราอาจเจอคนที่นิยมชมชอบการทำบุญแต่กลับหลบเลี่ยงหนีภาษี นอกจากนี้การบริจาคสามารถก่อให้เกิดห่วงโซ่สำนึกบุญคุณขึ้นมา โดยเฉพาะอย่างยิ่งกรณีที่สามารถระบุตัวผู้ให้และผู้รับได้ชัดเจน การบริจาคทำให้เกิดสภาพความไม่เท่ากันระหว่างผู้ให้และผู้รับ เมื่อผู้ให้รู้สึกว่าตนเองเหนือกว่าผู้รับ และสามารถเรียกร้องบุญคุณใดๆ ได้จากผู้รับ แต่ทว่าการทวงลำเลิกบุญคุณเป็นวิสัยที่มนุษย์ปุถุชนที่ดีควรทำหรือ? เพราะการบริจาคนั้นส่งผลดีโดยตรงกับตัวผู้ให้เองอยู่แล้ว แล้วผู้ให้ยังคงหวังผลตอบแทนในอนาคตจากผู้รับอีกหรือ? ถ้าผู้ให้หวังจะให้ผู้รับมาตอบแทนในอนาคตแล้วการบริจาคก็ไม่ได้แตกต่างจากการลงทุนเลยและยังเป็นการลงทุนที่ใช้ทุนต่ำมาก เพียงแค่คุณให้เงินคนอื่นคุณก็สามารถทวงบุญคุณได้ชั่วชีวิต และถ้าวิเคราะห์กันตามจริงแล้วกรรมสิทธิ์ในตัวเงินที่ให้มันถูกโอนถ่ายไปให้ผู้รับตั้งแต่ผู้รับได้เงินบริจาคนั้น บทส่งท้าย ไม่เข้าใจอย่างยิ่งว่ารัฐบาลจะเสียเงินเป็นพันล้านให้คณะกรรมการหนึ่งวิจัยเรื่องจิตสาธารณะไปทำไม สมัครรับข่าวความเคลื่อนไหวจากประชาไท ผ่านทางอีเมล ดูรายละเอียดที่ http://groups.google.com/group/prachatai-newspaper  | |
| Q&A “ล้างผลพวงรัฐประหาร” กับนิติราษฎร์ Posted: 23 Jan 2012 05:24 PM PST เมื่อวันที่ 22 ม.ค.55 ที่หอประชุมศรีบูรพา (หอประชุมเล็ก) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ นักวิชาการกลุ่มนิติราษฎร์ จัดการเสวนาในหัวข้อ ‘ลบล้างผลพวงรัฐประหาร – นิรโทษกรรม- ปรองดอง’ มีนักวิชาการเข้าร่วมเสวนาทั้งหมด 7 คน ได้แก่ จันทจิรา เอี่ยมมยุรา, วรเจตน์ ภาคีรัตน์, สาวตรี สุขศรี, ปิยบุตร แสงกนกกุล, ปูนเทพ ศิรินุพงศ์, ฐาปนันนท์ นิพิฎฐกุล และกฤษณ์ ภูญียามะ โดยในช่วงแรกเป็นการ “ถาม-ตอบ” โดยเป็นการตอบคำถาม ที่เกิดขึ้นหลังคณะนิติราษฎร์มีข้อเสนอ “ลบล้างผลพวงของการรัฐประหาร” ที่นำเสนอในช่วงครบรอบ 5 ปีรัฐประหาร 19 ก.ย. 49 (ข่าวที่เกี่ยวข้อง) เช่น ได้เสนอให้การกระทำใดๆ ของคณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข (คปค.) เสียเปล่า ไม่มีผลทางกฎหมาย และเสนอให้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยฉบับชั่วคราว พ.ศ. 2549 ตกเป็นโมฆะ บรรดาบุคคลที่ทำรัฐประหาร บรรดาผู้สนับสนุน ก็ต้องเข้าสู่กระบวนการตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 113 ฯลฯ 12 คำถาม ถาม-ตอบโดยคณะนิติราษฎร์เรื่องข้อเสนอลบล้างผลพวงของการรัฐประหาร โดยคณะนิติราษฎร์จะช่วยกันตอบคำถามคาใจเหล่านั้น โดยมีกฤษณ์ ภูญียามา เป็นผู้ดำเนินรายการ โดยคำถามทั้งหมด 12 ข้อ ได้แก่ หนึ่ง ในทางหลักวิชานิติศาสตร์ การลบล้างผลพวงของการรัฐประหารสามารถทำได้หรือไม่ สอง คณะนิติราษฎร์เสนอให้ลบล้างผลพวงของรัฐประหาร 19 กันยายน มีหลายคนของใจว่าทำไมเจาะจงเฉพาะ 19 กันยายน 2549 ทำไมไม่รวมการรัฐประหารครั้งอื่น สาม ข้อเสนอของคณะนิติราษฎร์ในประเด็นการลบล้างผลพวงของคณะรัฐประหาร ถ้านำไปปฏิบัติจริง ก็ไม่ต่างกับคณะรัฐประหาร เพราะในฐานะรัฎฐาธิปัตย์ก็ย่อมให้อำนาจไปทางใดก็ได้ ใช่หรือไม่ สี่ การที่คณะนิติราษฎร์เสนอให้ลบล้างผลพวงของการรัฐประหาร คณะนิติราษฎร์รู้หรือไม่ว่า เหตุผลที่คณะรัฐประหารต้องก่อการรัฐประหารในขณะนั้นเพราะมีการทุจริตคอร์รัปชั่น เหตุใดคณะนิติราษฎร์จึงไม่คิดกำจัดเหตุของการรัฐประหารด้วย ห้า การที่นิติราษฎร์เสนอให้การนิรโทษกรรมแก่คณะรัฐประหารเป็นโมฆะนั้น เป็นแนวทางที่สุดโต่งเกินไปหรือเปล่า ไม่ถือเป็นการออกกฎหมายย้อนหลังเพื่อลงโทษอาญาแก่บุคคลหรือ หก การลบล้างคำพิพากษาของศาลเป็นการทำลายหลักการแบ่งแยกอำนาจในระบอบประชาธิปไตยหรือไม่ เจ็ด นิติราษฎร์เอาศาลไทยไปเปรียบเทียบกับศาลนาซีของเยอรมัน เป็นการเปรียบเทียบที่ผิดฝาผิดตัวหรือไม่ แปด ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง หรือกฎหมายที่ศาลดังกล่าวหยิบมาใช้ มีมาก่อนการรัฐประหารอยู่แล้ว จะบอกว่าเป็นผลพวงจากการรัฐประหารได้อย่างไร เก้า แม้ข้อเสนอของนิติราษฎร์จะเอาไปให้ประชาชนลงประชามติ แต่ประชามติของประชาชนไม่ได้เด็ดขาดเสมอไป ตุลาการยังมีอำนาจชี้ขาดประชามตินั้นได้ ตัวอย่างเช่น คดี Perry V.Schwarzenegger (2010) ศาลสูงสหรัฐอเมริกาพิพากษาให้ผลการออกเสียงประชามติในมลรัฐแคลิฟอร์เนีย เมื่อปี 2008 ที่ประชาชนเสียงขางมากในมลรัฐลงมติให้บัญญัติในรัฐธรรมนูญของมลรัฐว่าการสมรสจะทำได้เฉพาะหญิงกับชายเท่านั้น ไม่ชอบด้วยกฎหมาย สิบ รัฐธรรมนูญ 2549 ได้ถูกยกเลิกแล้ว จะถูกยกเลิกซ้ำได้หรือไม่ สิบเอ็ด ในการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ เหตุใดนิติราษฎร์เสนอให้หยิบรัฐธรรมนูญ 3 ฉบับแรกมาเป็นต้นแบบ และสิบสอง ที่เสนอให้ลบล้างผลพวงรัฐประหาร 2549 ทำเพื่อทักษิณหรือเปล่า โดยรายละเอียดของคำถาม-คำตอบทั้ง 12 ข้อมีรายละเอียดในวิดีโอคลิป สมัครรับข่าวความเคลื่อนไหวจากประชาไท ผ่านทางอีเมล ดูรายละเอียดที่ http://groups.google.com/group/prachatai-newspaper  |
คือ ทรัพยการที่แต่ละคนควรถูกโอนถ่าย, 
คือ อรรถประโยชน์ของปัจเจกบุคคล, 
คือ ทรัพยากรที่ปัจเจกบุคคลมี, P คือ นโยบายสาธารณะ และ b คืองบประมาณ
หมายถึง งบประมาณสาธารณะมีค่าได้น้อยกว่าหรือเท่ากับทรัพยากรที่รัฐเก็บมาจากปัจเจกบุคคลทุกคน สมการที่หนึ่งมีจุดประสงค์เพื่อหา 
| You are subscribed to email updates from ประชาไท To stop receiving these emails, you may unsubscribe now. | Email delivery powered by Google |
| Google Inc., 20 West Kinzie, Chicago IL USA 60610 | |
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น